donderdag 28 september 2017

Klokjesgentiaan op de Netersels Heide

De Klokjesgentiaan is een zeldzaam plantje, met een grote natuurwaarde. Die natuurwaarde is er op de Netersels Heide, weer zeker 100 van deze plantjes groeien en bloeien tussen het gras. De foto's zijn gemaakt met een Nikon Coolpix.

De Klokjesgentiaan plantjes staan op de Rode Lijst, op de Netersels Heide

De klokjesgentiaan (Gentiana pneumonanthe) is een plant die behoort tot de gentiaanfamilie (Gentianaceae). In Nederland staat de plant op de Nederlandse Rode Lijst van planten als algemeen voorkomend maar sterk afgenomen. In Nederland is de plant vanaf 1 januari 2017 niet meer wettelijk beschermd. De plant wordt 15-60 cm hoog. De bladeren zijn niet breder dan 1 cm, lijn- tot lancetvormig en hebben een tot drie nerven. De rand van het blad is meestal iets omgerold. Het onderste blad is niet tot een lange schacht vergroeid.

De klokjesgentiaan bloeit van juli tot september met alleenstaande of twee bij elkaar zittende, donkerhemelsblauwe, 4-5 cm lange bloemen, die aan de buitenkant vijf groene strepen hebben en aan de binnenkant groen gestippeld zijn. Soms kunnen de bloemen ook wit zijn. De bloemen zitten in de bladoksels en aan het eind van de stengel. De vrucht is een doosvrucht. De kleine, lichte zaden zijn ongevleugeld. De plant komt voor in blauwgrasland, tussen kort gras, heide en veenmoerassen op natte, zure grond.


De klokjesgentiaan is een waardplant voor het gentiaanblauwtje (Maculinea alcon), dat de eitjes afzet op de ongeopende bloemen. Ook de rupsen van de nachtvlinders Nemophora violaria (Adelidae) en Stenoptilia pneumonathes (Pterophoridae) komen op Klokjesgentiaan voor. De plant werd vroeger toegepast bij besmettelijke ziekten en bij de behandeling van insectenbeten. De bloemen kunnen worden gebruikt voor het vervaardigen van blauwe verfstof.