dinsdag 25 juli 2023

Kanaalplas, De Maat en Blauwe Kei, Mol Rauw

Vanmorgen (dinsdag 25 juli) fietste ik naar natuurgebied De Maat en de omliggende waterputten in het Belgische Mol-Rauw. Mol-Rauw staat bekend om de waterputten die door zandwinning zijn ontstaan. Veel van dit zand is kwarts houdend. Het water in de plassen en in de waterlopen in de omgeving is kraakhelder. Het zand is zo puur en vrij van humus en andere stoffen dat het helder blijft. De Kanaalplas, De Maat en Blauwe Kei liggen aan de overkant van het Kempens Kanaal en langs het Kanaal Dessel-Kwaadmechelen.


Kanaalplas, De Maat en Blauwe Kei, Mol Rauw

De Maat vormt samen met Den Diel een natuurgebied ten noorden van Rauw. Het meet ongeveer 145 ha. Het natuurgebied wordt beheerd door de gemeentediensten. Natuurpunt zorgt voor de toegankelijkheid en organiseert er wandelingen met een gids. Het is Europees beschermd als onderdeel van Natura 2000-gebied 'Valleigebied van de Kleine Nete met brongebieden, moerassen en heide'.

De zandputten zijn voormalige zandgroeves die vroeger werden gebruikt voor de ontginning van kwarts, bekend als het roemrijke Molse witte zand. Zilverzand, kwartszand of witzand is een fijnkorrelig, wit, uiterst zuiver zand met een laag ijzergehalte. Het bestaat bijna geheel uit kwarts (SiO2). Zilverzand is de belangrijkste grondstof voor de glasindustrie. Ze werden onder meer onder impuls van zandwinningsbedrijf Sibelco volledig omgevormd tot natuurgebied. In 1845 werden bij het graven van het Kanaal Bocholt-Herentals bij Lommel, Dessel en Mol afzettingen van kwartszand ontdekt. Om dit zand te winnen werd in 1875 door Antoon van Eetvelde en het Crédit Général Liégois de onderneming Sablières et Carrières Réunies (SCR) opgericht. Dit bedrijf fuseerde in 1896 tot SCR-Sibelco.

De oprichter hiervan was Stanislas Emsens. Het bedrijf schafte in hetzelfde jaar een stoommachine aan, om de zandgroeve te Stevensvennen te mechaniseren. Omstreeks 1910 waren er ook veel kleinere bedrijven actief. Het zand werd met behulp van binnenvaartschepen naar de bestemmingen vervoerd. SCR-Sibelco verwierf een grote technologische kennis, en was ook actief in het opsporen en openen van tal van nieuwe vindplaatsen, waardoor de transportkosten konden worden gedrukt. Tegenwoordig heeft Sibelco meer dan 100 groeven in gebruik die zich over de gehele wereld bevinden. In 1955 werd een nieuwe fabriek gebouwd voor het drogen en malen van kwartszand. In 1983 werd te Lommel een nieuwe veredelingsinstallatie gebouwd.

Sibelco is een Belgisch bedrijf dat onder andere kwartszand exploiteert. Het hoofdkantoor van deze maatschappij bevindt zich te Antwerpen. De maatschappij telt wereldwijd 174 productiesites in 31 landen, met 8500 werknemers waarvan 300 in België. De firma is in handen van een aantal Belgische families, onder meer de familie Emsens. Een van de zandputten sluit aan bij natuurgebieden De Maat in Mol en de Blauwe Kei in Lommel. Het is een plek waar wandelaars volop kunnen genieten van de omgeving, zowel in de winter als in de zomer. Er is een prachtig groot binnenmeer met allerhande fauna en flora.

Sibelco beschouwt het als een verantwoordelijkheid om een goede relatie te onderhouden met haar omgeving en voert op dit vlak al tientallen jaren een gewaardeerd beleid van duurzaam ondernemen en exploitatie van haar groeves. Een beleid waar zuinigheid op natuurlijke rijkdommen centraal staat en in deze visie wil ze de grote aandacht voor de herstructurering van de groeves met stip aanhalen. Ze maakt er een erezaak van een unieke nieuwe bestemming te geven van een reïntegratie in het landschap.

vrijdag 21 juli 2023

Op de fiets naar De Malpie Valkenswaard

Vanmorgen fietste ik naar De Malpie in Valkenswaard. De tellers stond thuis weer op bijna op 70 Km. Op De Malpie is er de laatste jaren veel veranderd. Het Groot Malpieven in opgeknapt. In de buurt van het Groot Malpieven, dat compleet is gerenoveerd, zijn zandverstuivingen te zien. Veel zandpaden zijn nog alleen toegankelijk voor wandelaars, niet meer voor de fiets, niet met de mountainbike en niet met de familiefiets. Ik moest dus een stuk met de fiets aan de hand een pad op wandelen om foto's te maken. Met de fiets aan de hand ben je volgens de verkeerswet immers een voetganger.


Als je vanaf De Venbergse Molen de Malpie in fiets hoef je niet te twijfelen waar je naartoe fietst.

Aan de noordzijde van de Malpie is de Venbergse Watermolen te vinden. Hij wordt voor het eerst vermeld in 1227, als gedeeld bezit van het vrouwenklooster in Postel en de Hertog van Brabant. Na de opheffing van dit klooster kwamen de meeste goederen aan de Norbertijnenpriorij in Postel. In 1345 werd de priorij volledig eigenaar van de molen. In 1716 nam de Raad van State in Den Haag de watermolen in bezit en liet hem in 1740 samen met diverse andere voormalige Postelse goederen openbaar veilen. Zo kwam de molen in handen van een zekere Poulus. In de 19e eeuw kwamen de molenaars uit de families Verheijen, Thijs, Loos en Van Poppel. Sinds 1918 leverde de familie Rietra de molenaar. Tot in het begin van de 20e eeuw was de Venbergse molen zowel een korenmolen als een oliemolen, elk aangedreven door een eigen waterrad. Rond 1900 is het rad van de oliemolen verwijderd. Het huidige gebouw en het bijbehorende molenaarshuis dateren van rond 1895. Begin jaren ’70 moest het molenhuis worden gestut, omdat het dreigde te verzakken. In de jaren 1973-1977 werd het daarop grondig opgeknapt.


De Venbergse Watermolen uit 1895 is al jaren een monument

De uitbater van het terras tegenover de watermolen (Toeristenoord Venbergen), Jack Rietra tapte 30 oktober 2022 de laatste trappist voor zijn klanten. Na 68 jaar horeca met een druk bezocht terras aan De Dommel stopt hij met zijn familiezaak. Rietra, die 68 jaar is, vind het na vijftig jaar werken mooi geweest. Bovendien is hij alle regeltjes voor het uitbaten van een horecazaak helemaal zat. Hij wordt weer molenaar, maar dan puur als hobby. Na de Tweede Wereldoorlog viel er met de molen geen droog brood meer te verdienen. De vader van Jack besloot daarom om met horeca te beginnen. Aanvankelijk nog heel bescheiden. Maar in 68 jaar tijd is het uitgegroeid tot een van de populairste terrassen van Valkenswaard en verre omstreken.


Het iconisch terras aan de Venbergse Molen aan de Dommel is sinds vorig jaar defenitief gesloten.

De Venbergse Molen aan de Molenstraat is vaak het eindpunt voor kanovaren over de Dommel. PUUR Kanoverhuur Valkenswaard organiseerd op de Dommel kanotochten vanaf Borkel en neerpelt. De rivier stroomt tussen de heide en de Malpiebeemden door. Deze bestaan uit gras moerasbosjes en moeras. Het beekdal, dat de meest zanderige bodem afwisselt met venige en lemige plekken, is een fraaie en vloeiende overgang naar de lagergelegen dekzanden van de eigenlijke Malpie. Overige recreatie: vanaf de Molenstraat loopt er een fietspad dat uitkomt in Borkel en Schaft en er zijn wandelroutes over de heide en door de bossen.

Natuurgebied en recreatiegebied De Malpie is gelegen in de gemeente Valkenswaard, net onder Eindhoven. Dit groene natuurreservaat in Zuid-Oost Brabant bestaat uit twee delen. De Malpiebeemden die tussen Borkel en Schaft en Valkenswaard ca. 217 hectare in beslag nemen en de Malpiebossen van ca. 400 hectare waarvan ongeveer 120 hectare aan heide en vennen, welbekend en geliefd als wandel- en fietsroute. Het bos was ooit een productiebos voor de mijnbouw. Men gebruikte het hout voor de schachten en om te stutten. Gedurende de tijd heeft het een natuurlijk karakter gekregen in de vorm van een loofbos. Inheemse boomsoorten zoals eiken en berken komen in de plaats van Douglassparren. Dood hout blijft liggen om insecten aan te trekken. De fauna heeft zich dan ook verrijkt. Vleermuizen zoals de Grootoor en Franjestaart, spechten als de Grote Bonte en Groene Specht hebben hun habitat gevonden.


Het Groot Malpieven (of Malpie ven zoals op het plaatselijke infobord staat) is het grootste ven op de Malpie

De meeste bekendheid geniet het natuurgebied dankzij de grote heide, een van de laatste heidegebieden van Noord-Brabant en de talrijke vennen zoals de grotere varianten als het Molenven, Pastoorven, Wasven, Vaarven en het Groot Malpieven. De eerste twee zijn waarschijnlijk ooit bedoeld als visvijvers. Bijzondere plantensoorten die we tegen kunnen komen zijn o.a. de vleesetende Zonnedauw, Moeraswolfsklauw en in de maand augustus bloeit de zeldzame Klokjesgentiaan. Het dierenleven is tevens rijk, denk aan de levendbarende hagedis, Phegeavlinder, het Gentiaanblauwtje, de Pad, de Heikikker en vogels als de Roerdomp, Blauwborst, Havik, Waterral, Boomleeuwerik, Roodborsttapuit, Kuifmees, Kruisbek, Wielewaal, IJsvogel en spechten (bijv. Zwarte Specht).

Andere vennen hebben een natuurlijke ontstaansgeschiedenis omdat ze zijn ontwikkeld tot stroomdalvennen in contact met het Dommeldal dat in de buurt is gelokaliseerd; rivier de Dommel stroomt dwars door De Malpie. In de buurt van het Groot Malpieven, dat compleet is gerenoveerd, zijn zandverstuivingen te zien en veel vennen worden bevolkt door Kokmeeuwen.


Fietspad vanaf die Molenstraat naar Borkel en Schaft

Wie vanaf die Molenstraat over het fietspad naar Borkel en Schaft fietst, komt uit bij de brug over Dommel in Schaft. Wie verder wil fietsen kan zo naar de Achelse Kluis. De Achelse Kluis verwijst naar de Abdij van Achel als naar het Vlaamse natuurgebied in de gemeente Hamont-Achel. Het natuurgebied ligt aan de Warmbeek, de beek die in Nederland Tongelreep heet. Het klooster Achelse Kluis, officieel de Onze-Lieve-Vrouw-van-La-Trappevan-de-Heilige-Benedictus, ligt precies op de grens van Nederland en België. Oorspronkelijk stond hier een grenskerk waar katholieken uit Nederland naar de mis konden gaan, toen de katholieke eredienst in de 17e eeuw in Nederland voor lange tijd verboden was. Vanaf 1846 zat er een gemeenschap van trappistenmonniken in het klooster. In 2017 resteerden er nog slechts twee broeders en werd er gespeculeerd over de toekomst van de Achelse Kluis. Sinds 2018 heeft de christelijke leefgemeenschap Fazenda da Esperança uit Brazilië de plaats van de trappisten ingenomen.

woensdag 19 juli 2023

De vijf vijvers op het Prinsenpark Retie

Vanmorgen bracht ik per fiets een bezoek aan het Prinsenpark in het Belgische Retie. Het Prinsenpark is een natuur- en recreatiegebied van 215 ha in het zuiden van de Belgische gemeente Retie.


De vijf vijvers op het Prinsenpark Retie

Het domein wordt door de provincie Antwerpen beheerd en omvat bossen, weidelandschappen en vijvers. Het is vrij toegankelijk en er zijn enkele wandelroutes uitgestippeld. Andere benamingen voor het domein van 215 ha zijn Geelse Aart of Geelse Aard en Koninklijk Domein.

Er liggen in totaal vijf vijvers op op het park, waarvan drie aan de zuidelijke grensgebied van het park. De Kattesteertvijver is de bekendste, maar de vierkante vijver en de Kleine Hooibeekvijver zijn ook de moeite om het eens te bezoeken. Het karakter van de drie vijvers is totaal verschillend. De eerste vijver in de diashow is de Vierkante vijver, gevolgt door de Kattesteertvijver, Kleine Hooibeekvijver, Merpikdel vijver en de Gertryvijver.

Het Prinsenpark is een natuur- en recreatiegebied van 215 ha in het zuiden van de Belgische gemeente Retie. Het natuurgebied Prinsenpark maakt deel uit van de Kempen, dat tot de 19e eeuw voornamelijk uit heide bestond, toen de aart genoemd. Rond 1840 werd getracht de woeste gronden vruchtbaar te maken. In oktober 1853 verkocht de gemeente een blok gemeenteheide van 398 ha, Geelsche Heyde, Aerd genaamd, een blok heide, moeras en jonge dennenbossen van 600 ha, Retie-Goor genaamd, en het Geertrijven van 6 ha, de huidige Gertryvijver in het Prinsenpark, aan prins Filips en prinses Charlotte.

donderdag 13 juli 2023

Kapelletjes in de Kempen: deel 5

Kapellen staan midden in de dorpen, langs een uitvalsweg net buiten het dorp of zo maar ergens in de bossen of langs een oude straat. Meestal zijn ze aan Maria gewijd. Om de kapelletjes te fotograferen stapte ik met mijn Nikon Coolpix compactcamera of telefoon op zak op de fiets en zocht de plekken op, om zo de foto's te maken en informatie op te doen. De volgorde van de locaties is willekeurig en heeft meer met het efficiënt indelen van de fietstocht te maken.

Na 'Kapelletjes in de Kempen: deel 1', (Gemeente Reusel-de Mierde en Gemeente Bladel), en 'Kapelletjes in de Kempen: deel 2' (Gemeente Eersel en Gemeente Bergeijk), 'Kapelletjes in de Kempen: deel 3' (Gemeente Goirle, gemeente Hilvarenbeek, Gemeente Oirschot), 'Kapelletjes in de Kempen: deel 4' (Gemeente Best en Oisterwijk / Moergestel) en Kapelletjes in de Kempen: deel 5 (Heilige Willibrorduskerk, Waalre).

De kapelletjes staan in een deel van de Brabantse Kempen. De Kempen (ook Kempenland of Toxandrië (oude benaming)) is een diluviale zandstreek in het noordoosten van België en het zuidoosten van de Nederlandse provincie Noord-Brabant, ten zuiden van de lijn Eindhoven-Tilburg. De naam van de streek is een vervorming van het woord Campinia of Campina, wat Latijn is voor open vlakte. In de laat-Romeinse tijd werd de streek aangeduid met de naam Toxandrië. De Toxandriërs kennen we in de geschriften van Julius Caesar ook als Eburonen.



Gemeente Aalst-Waalre
Heilige Willibrorduskerk, Waalre.


De Heilige Willibrorduskerk aan de Markt in Waalre (voorzijde)

De Sint-Willibrorduskerk is de parochiekerk van het dorp Waalre, die zich bevindt aan Markt 23. De bakstenen kerk werd gebouwd omdat de Oude Sint-Willibrorduskerk te klein was geworden. Architect was Louis Kooken en het gebouw toont neoromaanse kenmerken. De kerk werd in 1925 in gebruik genomen en in 1929 ingewijd. Het is een driebeukige basilicale kruiskerk met een aan de zijkant geplaatste vlakopgaande, vierkante toren met als spits een hoogopgaand tentdak, dat bedekt is met leien. Aan de buitenkant van het gebouw, maar vooral in het interieur zijn door de toepassing van twee tinten baksteen, stemmige versieringen aangebracht. Het voorportaal van de kerk heeft een lessenaardak.

Merkwaardig is het brede schip en de eveneens brede, halfcirkelvormige apsis, welke gesierd wordt door een reeks glas-in-loodramen. Dit typeert het gebouw als een Christocentrische kerk. De apsis wordt gedekt door een kegelvormig dak. Voor de kerk staat een Heilig Hartbeeld van Jan Custers.


Heilige Willibrorduskerk, hoek Hoogstraat - Markt in Waalre (achterzijde)


De kiosk en de dorpspomp voor de Heilige Willibrorduskerk.

Het bestaan van de kiosk gaat terug naar de 19e eeuw. Op de oudste foto (van 1892) van de Markt in Waalre staat de eerste muziekkiosk van het dorp Waalre afgebeeld. De eerste kiosk was van een nogal lichte constructie en had ook geen degelijke fundering. Het centrale gedeelte van de vloer rustte circa 1 m boven maaiveld op een poer of restant van een boom en de rest op 8 houten staanders. De in Waalre woonachtige sigarenfabrikant Henri van Abbe schonk in 1948 aan de Waalrese gemeenschap een geheel nieuwe muziekkiosk.

De “Vereniging voor de jeugd” - die in 1907 is opgericht - heeft ook regelmatig aan de aankleding van de Markt bijgedragen onder andere door realisering in 1975 van de huidige dorpspomp en het in 1966 aanbrengen van de fraaie Claus-Beatrixbank. In 1982, bij het 75-jarig bestaan van de vereniging, schonk de gemeente Waalre aan de Vereniging voor de Jeugd een vierdelige vlaggenmast. Deze mast mocht ook gebruikt gaan worden door andere verenigingen.



Oude Sint Willibrorduskerk aan de Oude Torenstraat (foto volgt)

Reeds in 1597 bestond er aan de Oude Torenstraat in de Oude Sint Willibrorduskerk waarschijnlijk een beeld van de Heilige Ontkommer of Wilgefortis. Reeds eerder vond er mogelijk een ommegang ter ere van deze fictieve heilige plaats, want parochiedocumenten maken melding van geld voir der bruijt die voir Sinte Commer ginck. In 1610 was er mogelijk een broederschap ter ere van haar. Vooral Nicolaas Franciscus Van der Noot, die van 1802 tot 1840 pastoor was, heeft een en ander aan de verering van deze heilige bijgedragen. In die tijd was er in de kerk een Sinte Kummers autaer, en Men verhaalt, dat er na de Fransche Revolutie mirakelen of wonderbare gebedsverhooringen hebben plaats gehad, door de voorspraak van de H. Wilgefortis. Er zouden bedevaarten zijn georganiseerd met grooten toeloop, ook van vreemdelingen. Uit dezelfde tijd stamt een schilderij van de hand van Adriaan van Lelie, die een neef van pastoor Van der Noot was. Hierop staat de kruisiging van Wilgefortis -baardloos- afgebeeld. Twee beulsknechten binden haar aan het kruis, en haar vader kijkt toe. Twee engelen dragen een lauwerkrans aan.

Hoewel na het pastoraat van Van der Noot de Wilgefortis-verering weer wegebde, werd in 1929, bij de inwijding van de nieuwe kerk, een praalstoet georganiseerd, en op een van de wagens werd het leven van Wilgefortis uitgebeeld. Daarna werd van een dergelijke devotie niets meer vernomen.

Kempische plaatsen per gemeente en regio gerangschikt
Gemeente Reusel-de Mierde
Hulsel
Lage Mierde
Hooge Mierde
Reusel

Gemeente Bladel
Bladel
Casteren
Dalem
Hapert
Hoogeloon
Netersel

Gemeente Eersel
Eersel
Duizel
Knegsel
Steensel
Vessem
Wintelre

Gemeente Bergeijk
Bergeijk
Luyksgestel
Riethoven
Weebosch
Westerhoven
Gemeente Goirle
Goirle

Gemeente Hilvarenbeek
Baarschot
Biest-Houtakker
Esbeek
Diessen
Haghorst
Hilvarenbeek

Gemeente Oirschot
Oirschot
Oost- West- en Middelbeers
Spoordonk

Gemeente Oisterwijk
Moergestel
Oisterwijk

Gemeente Best
Best

Gemeente Veldhoven
Meerveldhoven
Oerle
Veldhoven
Zeelst
Gemeente Eindhoven
Eindhoven

Gemeente Aalst-Waalre
Aalst
Waalre

Gemeente Valkenswaard
Borkel en Schaft
Dommelen
Valkenswaard

Gemeente Nuenen
Nuenen
Gerwen

Gemeente Geldrop-Mierlo
Geldrop

Gemeente Heeze-Leende
Heeze
Leende

Gemeente Cranendonck
Budel
Gastel
Maarheeze
Soerendonk
Sterksel

dinsdag 11 juli 2023

Fietsrondje landgoed De Utrecht en Broekeling

Donderdag 6 juli j.l. plaatste ik een video "Koffie drinken bij 'Herberg In den Bockenreyder'", die gezien de views goed in de smaak viel. Daarom maakte ik een soortgelijke video, waarbij ik via Landgoed De Utrecht naar de Broekeling reed. De Broekeling ligt in het noordwesten van het landgoed.


Fietsrondje landgoed De Utrecht en Broekeling

In 1899 startte levensverzekeringsmaatschappij De Utrecht (nu A.S.R.) met de ontginning van de uitgestrekte heidevelden ten zuiden van Esbeek. In 1920 legt Eduard van Puijenbroek, textielfabrikant (HaVeP) uit Goirle in de bovenloop van de Hoogeindse beek een stuw aan, teneinde bij de Broekeling een plas voor de eendenkweek te realiseren. Het project mislukt en hij verkocht de grond aan Landgoed De Utrecht en koopt het landgoed Gorp (Hilvarenbeek).

Het gebied verder benedenstrooms, rondom de Broekeling, is aangewezen als Natte Natuurparel. Dit gebied is ontstaan door water op te stuwen om het interessant te maken voor de jacht op eenden. De Broekeling is inmiddels een belangrijk nat natuurgebied met bijzondere natuur die afhankelijk is van voldoende grondwater en goede waterkwaliteit. Het doel is om de kwetsbare natuurwaarden te behouden en te versterken.

Belangrijke samenwerkingspartners zijn ASR (de landgoedeigenaar), gemeente Hilvarenbeek, Provincie Noord-Brabant en Heemkunde Esbeek. Daarnaast werken we samen met betrokken grondeigenaren, pachters en omwonenden.

zondag 9 juli 2023

De territoriumroep van de Kwartel

Kwartels zie je eigenlijk nooit omdat ze verborgen leven, in ruige graslanden, graanakkers, maar ook in bietenakkers e.d. Soms vliegt er één op vlak voor je voeten. Je vindt ze vooral door hun zeer kenmerkende 'kwik-me-dit'-geluid. Het mannetje kan dat 's zomers in ochtend- en avondschemering minutenlang roepen.


De territoriumroep van de Kwartel

De Kwartel is erg klein: ongeveer ter grootte van een spreeuw, waar een patrijs ongeveer zo groot is als een stadsduif. Een onopvallend kleed, donkerbruin met geelbruine strepen. korte, dikke poten en een kort snaveltje. Het mannetje heeft een zwarte keel.

Kwartels zijn vooral in de schemering te horen, zeer kenmerkend geluid: een zwepend "kwk…kwik-kwik!", vaak vooraf gegaan door een zacht, raspend hees "ieu-wie". Ik hoorde de Kwartel vanmorgen in een ruig kruidenrijk grasveld.

donderdag 6 juli 2023

Koffie drinken bij 'Herberg In den Bockenreyder'

Vanmorgen fietste ik door Landgoed De Utrecht. Op de video toont een variatie aan wat er op het landgoed te zien is. De video begint aan de oostzijde van het landgoed, waar over het fietspad langs de Flaestoren herberg wordt aangedaan om een kop koffie te drinken.


Koffie drinken bij 'Herberg In den Bockenreyder'

Herberg “In den Bockenreyder” is uniek gelegen in landgoed ‘De Utrecht’, dichtbij de vennen ‘de Flaes’ en ‘’t Goor’. De zeer bosrijke omgeving is ideaal om te fietsen of te wandelen. De naam “In den Bockenreyder” vindt zijn oorsprong in een stukje historie van deze streek. Bokkenrijders waren min of meermisdadige spookfiguren die, in lang vervlogen tijden, ’s nachts op een bok door de hei reden en een spoor van plundering achterlieten. Doordat de Bokkenrijders op verschillende ver van elkaar liggende plaatsen toesloegen en de snelheid van verplaatsing enorm was, dacht men aan het werk van de duivel die deze bende de kracht gaf om zich op bokken door de lucht te verplaatsen. Veel feiten rond de Bokkenrijders zijn nog immer niet opgehelderd.

Daarna gaat de fietstocht langs de golfbaan. Nadat de provincialenweg is overgestoken slaan we een stuk verder links af, om op de Natuurbegraafplaats de "Schuilhut Telefoon van de Wind" te bezichtigen. Via de "Telefoon van de Wind" kun je met je dierbaren praten. Je bent tenslotte op een begraafplaats. De deur van de "Schuilhut met Telefoon van de Wind" staat altijd open.

Ten zuiden van Landgoed Wellenseind steken we het beekje de Raamsloop over om nog even langs ontmoetingscentrum 'Voor Anker' te rijden, waar u de auto of fiets kunt parkeren voor een wandeling over Landgoed Wellenseind te maken. Het landgoed is in 25 mei 2019 gedeeltelijk open gesteld voor Publiek. Ruim een jaar later (op 2 juni 2020) overleed oprichter en eigenaar Jan Zeeman.