Hoewel er vanmorgen nog lang licht mistig bleef, heb ik mijn geplande rondje; Lommel, Neerpelt, langs het bezoekerscentrum De Wulp van natuurgebied Hageven en nog even langs de Achelse Kluis afgemaakt. Onderweg passeerde ik diverse bruggetjes van beekjes en waterlopen. Wat mij opviel is, dat het water aldaar erg helder was. Ook de Dommel was erg helder. Aan de Dorpstraat in Borkel was het water al behoorlijk bruin van het ijzer dat via slootjes onderweg de Dommel in stroomt.
Onder begeleiding mocht ik de kapel van de Achelse Kluis fotograferen.
De
Achelse kluis ademt geschiedenis. Door de eeuwen heen wisselden de bewoners elkaar af en werd er gebouwd, hersteld en uitgebreid. Het resultaat is een uniek complex waar verschillende gotische stijlen en schitterend bouwwerk aanwezig zijn. Het verhaal van De Kluis begint in de 17e eeuw. (1656) Godsdienstoorlogen verdelen de Nederlanden in een protestants noorden en een Katholiek zuiden. Dat komt ruwweg overeen met het huidige Nederland en België. Omdat de katholieken in Nederland hun godsdienst niet in het openbaar mogen belijden, vlucht de katholieke pastoor Tielens net over de grens naar Achel, waar hij een pastorie en grenskapel opricht, wat we nu kennen als het poortgebouw.
Het tij keert wanneer in 1845 de abdij van Westmalle wil uitbreiden en in De Achelse Kluis een geschikte plek ziet. In 1846 komt een kleine communiteit naar hier. Deze hadden in 1839 Westmalle al verlaten en enkele jaren geleefd in een verlaten Capucijnen-klooster te Meerseldreef. De gebouwen worden grondig hersteld en niet veel later nemen 26 monniken de religieuze draad weer op. Toen de trappisten in de kluis betrokken bestond hun eigendom uit 96 hectaren verwaarloosde heidegrond, zeer moerassig en onvruchtbaar. Dit eigendom werd geleidelijk aan uitgebreid tot een bezit van 232 ha. De grond werd zeer intens en met kennis van zaken bewerkt, zodat de Kluis haar landbouwactiviteiten kon starten. De monnikken volgen de regels van Sint-Benedictus: ‘Ora et Labora’: ‘bidden en werken’. Ze leven in complete stilte en mogen niet praten, als ze toch iets willen zeggen, gaat dat met handgebaren. Ze komen zeven keer per dag samen om te bidden, werken op het land, houden vee en zijn gedreven in heel veel ambachten.
Links; drie kleine kapel-aanbouwsels, met elk een eigen altaar. Rechts; toen ik arriveerde was de poort nog gesloten.
De Kluis is bijna helemaal zelfvoorzienend, er was een bakkerij, smederij, kaasmakerij, brouwerij, drukkerij, boekbinderij, boenwasfabriek en was gezien haar stoffelijke activiteiten na een tijd begonnen met een bescheiden industrie van afwasmiddelen en zeepproducten. In deze tijd gaf De Kluis werk aan zo’n dertigtal arbeiders. De kluis bleef groeien en in 1871 werd het klooster tot abdij verheven. De overbevolking vond tussen 1880 en 1890 een uitweg in drie nieuwe kloosterstichtingen, namelijk in de Nederlandse abdijen Sion bij Diepenveen, Lilbosch bij Echt en in de Belgische abdij St. Remy te Rochefort. De Kluis kent een hoogtepunt in 1889 en het aantal monniken zit boven de 120. In deze bloeiperiode wordt een neogotische kerk gebouwd, naar het ontwerp van de befaamde Pierre Cuypers, de architect van het Rijksmuseum en het station van Amsterdam.
Wandelpaden Hageven tijdelijk gesloten
Links boven: Wandelpaden zijn tijdens dijkherstel werkzaamheden tijdelijk afgesloten, rechts boven: de fiets/voetgangersbrug over de Dommel.
Links onder: De parallelle stroom langs de Dommel, rechts onder de Dommel.
De wandelroute door Het Hageven start vanaf
Bezoekerscentrum De Wulp. Vanmorgen en a.s. maandag en dinsdag (2 aug., 5 en 6 aug. 2024 waren de paden tijdelijk afgesloten. De herstelwerken van de dijkbreuk tussen de provincievijver en de Dommel gaan van start. Voor de veiligheid van de bezoeker worden tussen 2 en 6 augustus 2024 enkele wandelpaden volledig afgesloten. Na de werkzaamheden worden alle wandelwegen weer opengesteld en kan je weer genieten van het Hageven, mét een volle provincievijver. Ik was hier al van op de hoogte, dus een tegenvaller was het voor mij niet.
Honderdduizenden liters water weggestroomd uit vijver in Pelts natuurgebied: "Dommel ligt te diep", kopte de Belgische kranten. In (Neer)Pelt zijn in het natuurgebied Hageven honderdduizenden liters water uit een grote vijver de Dommel ingestroomd. Door de overvloedige regen van de laatste tijd heeft de dijk die het water moest tegenhouden het begeven.
Het hageven (Pelt - België) vormt samen met De Plateaux (Bergeijk en Valkenswaard - Nederland) een grensoverschreident natuurgebied met een oase van heide, vennen, bossen en graslanden, waar de Dommel zich een weg baant langs het prachtige natuurlandschap. Het bezoekerscentrum is de ultieme toegangspoort tot deze mooie lap natuur. Hier starten een aantal bewegwijzerde wandelingen. Het bezoekerscentrum is niet alleen een toegangspoort tot het prachtige natuurgebied Hageven, maar ook een plek waar kennis, bewustzijn en verwondering samenkomen. Geniet van een moment van rust op het terras of in een gezellige caféhoek met grote ramen die een panoramisch uitzicht bieden op de weelderige natuur buiten.
Het water in de Prinsenloop is kraakhelder.
Kraakhelder water in de Prinsenloop nabij jeugdkamp Chiro Achel.
Dichtbij het jeugdkamp Chiro Achel (50 meter van de kruising; Witteberg en het Jagerspad) stroomt de Prinsenloop. De Prinsenloop ontspringt op 't Herent, en loopt (zelfs onder het kanaal door) richting Achel, niet zonder over een vrij lange afstand de natuurlijke grens tussen Neerpelt en Sint-Huibrechts-Lille te vormen. De Prinsenloop is een zijtak van de Warmbeek die zich uitstrekt over Hamont-Achel en Pelt. Hamont-Achel streeft naar een duurzaam waterbeheer op haar grondgebied. Daarom stapte men in het voorjaar van 2021 in op het project Prinsenloop van Boerennatuur, Bodemkundige Dienst van België, Provincie Limburg en het Regionaal Landschap Lage Kempen (RLLK). De Prinsenloop is een zijtak van de Warmbeek die zich uitstrekt over Hamont-Achel en Pelt. In het gelijknamige project wil men het watergebruik uit deze waterloop optimaliseren in functie van de droogtebestrijding. Een verbeterd waterbeheer van de terreinen rond de Prinsenloop zal namelijk zowel de landbouw als de omliggende natuurgebieden ten goede komen.
Hermeandering Warmbek bij Achelse Kluis
De Warmbeek is opnieuw ingericht. De beek meandert weer door het landschap als ooit daarvoor.
De Warmbeek ontspringt in de nabijheid van de Jongemanshoeve in Erpekom en vormt de grens tussen de voormalige gemeenten Peer en Grote-Brogel. Via Grote-Brogel, Kaulille en Lille stroomt zij noordwaarts naar Achel om hier de Belgisch-Nederlandse grens te overschrijden. De beek mondt bij Eindhoven uit in de Dommel. De Warmbeek krijgt gedurende haar loop meerdere namen: Jongemansbeek of Vrenenbeek, Broekbeek en Warmbeek of Molenbeek.
In november 2022 zijn de werken aan de Warmbeek in Hamont-Achel ter hoogte van de Achelse Kluis afgerond. Het gaat om een hermeandering over een lengte van ongeveer 1,7 km. Dit project herstelt de natuurlijke waterberging in de vallei en creëert typische beekhabitats voor een soortenrijk en zeldzaam visbestand. In het verleden werd de Warmbeek ter hoogte van de Achelse Kluis rechtgetrokken, ingedijkt en opgestuwd. Hierdoor verdwenen meanders en overstromingen in het valleigebied. Dankzij de hermeandering functioneert dit gebied opnieuw als een overstroombare vallei die extra water buffert. Zo verminderen piekafvoeren stroomafwaarts.
Ook voor de aanwezige fauna en flora is zo’n hermeandering belangrijk. De afwisseling van zacht hellende binnenbochten en steilere buitenbochten herstelt het stromend karakter. Dit heeft een positief effect op zowel de structuurkwaliteit als de ecologische kwaliteit van het water. Hierdoor ontstaan er kansen voor zeldzame planten en vissen, zoals de Europees beschermde beekprik.
Eenmaal thuis stond de dagteller op 80,2 Km.