Deze post vindt u ook op mijn Vogelkijkhutten blog.
Uitkijktoren De Nieuwe Herdgang ingeklemd tussen de A65 en de A58
Uitkijktoren De Nieuwe Herdgang is een verrassend icoon in een evenzo verrassende omgeving. Zo kun je deze uitkijktoren het beste omschrijven. De toren ligt namelijk midden in het landschapspark Moerenburg-Koningshoeven dat de stad Tilburg met het Brabantse landschap verbindt. Tegelijkertijd is het ook omgeven door verschillende (snel)wegen. De 25 meter hoge uitkijktoren, eigenlijk een enorm driehoekig sculptuur, ziet er vanaf elk punt anders uit. De driehoek is een historisch element in het landschap dat Tilburg omringt. De plek waar drie wegen bij elkaar kwamen, was ook de plek waar herders hun vee verzamelden. Vandaar de naam "De Herdgang". Dit was eeuwen geleden het beginpunt van nieuwe nederzettingen, vandaag de dag nog terug te zien in de vele driehoekige pleinen in de binnenstad van Tilburg. Uitkijktoren De Nieuwe Herdgang is een verwijzing naar die eerste nederzettingen. Herdgang of heerdgang was de dagelijkse rondgang van een kudde onder leiding van de herder over de 'gemene' gronden (gedeelde graslanden, heide of bossen). Het oude woord "heerd" betekent niet alleen 'kudde' maar ook 'herder'.
Uitkijktoren De Nieuwe Herdgang Tilburg Moerenbrug
De toegang is 1,50 euro. Dit kan alleen met de pinpas betaald worden. Vanmorgen kon ik de toren gratis gratis beklimmen. De betaalautomaat was defect en de draaipoort was van het slot gehaald. De uitkijktoren is toegankelijk via een tourniquet. Een tourniquet is hetzelfde als een draaihek of een tourniquet draaideur. Zo'n poort laat steeds maar één persoon tegelijk door. Steeds meer nieuwe uitkijktorens zijn enkel tegen betaling te betreden. Eigenlijk niet meer dan normaal, als je ziet wat voor materialen en werk aan de bouw van zulke enorme bouwwerken wordt besteed. Voor niets gaat de zon op. Het overige heeft een prijs. Er geldt een maximum van 30 personen op de toren, zodat iedereen in alle rust kan genieten. En rust is waar je eenmaal boven ook aan toe bent. Als je na de steile beklimming boven bent aangekomen, wil je wel even op adem komen. Voor ongetrainde en oudere mensen is de beklimming een uitdaging. Na zonsondergang is de toren afgesloten.
Ontwerper van deze toren is de in Tilburg opgegroeide Nina Aalbers. In 2017 reageerde ze op een oproep van de gemeente Tilburg aan beginnende architecten, ontwerpers en kunstenaars om een nieuwe uitkijktoren op deze plek te ontwerpen. In eerste instantie had een ander ontwerp de wedstrijd gewonnen, maar die bleek qua constructie onuitvoerbaar. Dit ontwerp haalde bijna evenveel stemmen, waardoor ontwerper Nina Aalbers de wedstrijd vervolgens won. De stalen toren staat op een groene heuvel waardoor het als het ware boven het landschap zweeft en is omkleed met de duurzame houtsoort Accoya. Eenmaal boven heb je onder meer een fenomenaal uitzicht over de skyline van Tilburg en de Abdij van Koningshoeven; een van de twee trappistenkloosters van Nederland.
De Nieuwe Herdgang ligt opgesloten tussen de snelwegen A65 en A58, ter hoogte van knooppunt De Baars. Vanuit het centrum van Tilburg fiets je er in een klein kwartiertje naartoe. Te voet geniet je zo’n drie kwartier van een mooie wandeling langs natuurgebied Moerenburg en het Wilheminakanaal. De driehoekige vorm refereert naar de historische herdgang: een driehoekige kruising waar herders vee verzamelden en nederzettingen stichtten. Deze landschappelijke typologie is vertaald in een iconische sculptuur die er vanaf elk punt op de snelweg anders uitziet.
Moerenburg heeft de status van landschapspark. Verdere woningbouw is er niet toegestaan. In de toekomst wordt het deel van een grote aaneenschakeling van natuurgebieden: het binnen de stedendriehoek Tilburg, 's-Hertogenbosch en Eindhoven liggende Nationaal Landschap Het Groene Woud. Een in 1989 opgerichte groep, genaamd Werkgroep Behoud Moerenburg, draagt bij aan het reilen en zeilen van het natuurgebied. Tot ongeveer 2006 was het, zoals uit de naam al blijkt, vooral een actiegroep voor behoud van landschapswaarden, maar sinds de werkgroep de gemeente aan haar zijde heeft gevonden, richt men zich meer op evenementen die het gebied bekend moeten maken bij de Tilburgse bevolking.
Moerenburg bevat tal van kenmerken die het gebied speciaal maken. Van de bijna 1200 planten- en diersoorten die er te vinden zijn, zijn er verschillende uniek voor Noord-Brabant, zoals de bessenvuurzwam of zelfs voor Nederland, zoals een variant van de kussentjeszwam.
Locatie: Uitkijktoren "De Nieuwe Herdgang" op de rand van het grondgebied van Berkel-Enschot