vrijdag 9 augustus 2024

Uitkijktoren Straalmolen in Balen-Olmen

Per toeval kwam ik bij deze kijktoren. Ik was met de fiets naar de brug over de Grote Neten gereden, waar een oude watermolen nog steeds operationeel is. Het lijkt ietswat vervallen, maar daar wil de molenaar niets van weten. Tijdens het gesprek met Toon Druyts, de zoon van molenaar Jef Druyts is de Straalmolen en de winkel(schuur) aan de overkant van de Watermolenweg en Straal wel ouderwets, maar nog volledig in bedrijf. Toen hij mij vertelde dat achter de schuur een vogel uitkijktoren van Natuur en Bos staat, had hij mij volledige aandacht. Hieronder informatie over de toren en de Straalmolen.
Deze post vindt u ook op mijn Vogelkijkhutten blog.



De kijktoren biedt uitzicht over de vallei van de Grote Nete

Natuurgebied Straalmolen is 17 hectare groot en ligt in de gemeente Balen. Het is een gevarieerd gebied in de vallei van de Grote Nete. Het bestaat uit grote waterpartijen, broekbossen en permanent historische graslanden. De voormalige viskweekvijvers zijn ingericht als vogelgebied. Op deze manier proberen we vogels de kans te geven om te broeden, te recupereren tijdens de vogeltrek en te overwinteren in alle rust. Daarvoor is de Straalmolen ook ontoegankelijk zodat er zo weinig mogelijk verstoring is. Om bezoekers toch te laten genieten van de natuur en de vogels is er een kijktoren. Door de aanleg van de vistrap hebben vissen de kans gekregen om te migreren naar de stroomopwaarts gelegen delen van de Grote Nete om te paaien en kuit te schieten.


De voormalige viskweekvijvers zijn door Natuur en Bos ingericht als vogelgebied. Zo willen we vogels de kans te geven om te broeden, te recupereren tijdens de vogeltrek en te overwinteren in alle rust. Er zijn enkele kunstmatige nestgelegenheden aangelegd in de dijken voor de oeverzwaluw en de ijsvogel. Vogels die er nu al broeden zijn waterral, dodaars, fuut, tafeleend, krakeend, wilde eend, knobbelzwaan, grasmus, blauwborst, bosrietzanger, kleine karekiet, ijsvogel, rietgors, grote gele kwikstaart, …. Op termijn hopen we de roerdomp te verwelkomen als broedvogel. Ook kun je blauwe reiger, ooievaar, purperreiger en roerdomp op zoek naar voedsel spotten.


Om de vogels de nodige rust te geven, is het gebied niet toegankelijk. Je kunt ze wel goed observeren met een verrekijker vanaf de kijktoren. Door de aanleg van de vistrap hebben vissen de kans gekregen om te migreren naar de stroomopwaarts gelegen delen van de Grote Nete om te paaien en kuit te schieten. De kwabaal plant zich intussen voort in de poelen die aangelegd werden in de vistrap van de Straalmolen. Samen met poelen langs de Asbeek zijn dit de twee enige locaties in Vlaanderen waar de kwabaal zich weer voortplant in de vrije natuur. De vispassage aan de Straalmolen maakt deel uit van het plan om tegen 2022 vismigratie te herstellen in de volledige Grote Nete.


Straalmolen aan de grote Nete
De Straalmolen in Olmen (Balen) ging in 2022 over van vader op zoon. Na veertig jaar gaat molenaar Jef Druyts met pensioen en draagt hij de watermolen met waterkrachtturbine en de winkel over aan zijn zoon Toon. De Straalmolen is een unieke watermolen langs de Grote Nete in Olmen die nog altijd dienstdoet voor het malen en pletten van graan. De molen produceert onder meer bakmeel en veevoeder. De geschiedenis van deze molen gaat terug tot in de jaren 1300. Tot 1934 was de molen een houten constructie met een houten onderslagrad. Toen werd de molen verbouwd tot een volledig stenen gebouw met een turbine op waterkracht onder de molen. Aangezien de turbine zich in de kelder bevindt, is ze daarom niet zichtbaar aan de buitenkant.


De begroeiing aan de Grote Nete is wat uit de hand gelopen.

De Straalmolen aan de Watermolenweg 2 in Olmen is maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag open van 09:00 uur tot 12:00 uur en van 13:00 uur tot 18:00 uur. Zaterdag is hij geopend tot 15:00 uur. Sluitingsdagen zijn donderdag en zondag.