zondag 24 september 2017

Tijd voor zwammen en paddenstoelen

Het is mijn derde bezoek aan Annanina's Rust. Het landgoed is zo groot dat je er weken voor nodig hebt om alles te zien. Niet alleen vanwege de oppervlakte en de vele wandelpaden, maar ook vanwege de grote veranderingen en toename van de paddenstoelen diversiteit. Vandaag waren de Grote sponszwam en de Grote stikzwam de mooiste ontdekkingen.


De grote sponszwam (Sparassis crispa) lijkt op een spons. De breedbladige sponszwam (Sparassis spathulata) lijkt op de grote sponszwam en komt voor op de wortels van loof- en soms ook op die van naaldbomen. De zwammen zijn 10 – 40 cm breed, 10 - 15 cm hoog en 2 –5 kg zwaar. Ze hebben een bloemkoolachtige structuur met veel, gelobde vertakkingen. De blad- tot breed spatelvormige lobben zijn gekroesd, glad en hebben bruinwordende randen. De aparte paddenstoelen vormen samen een holte. De grote sponszwam komt voor op zandgrond in open bossen aan de voet van boomstammen en op stompen van naaldbomen, vooral op grove den. Verder komt ze voor op larix, fijnspar en douglasspar. De paddenstoelen zijn van juli tot december te vinden, maar vooral in september en oktober.

Links (en boven); de Grote sponszwam, rechts; de Grote stinkzwam, nog in maagdelijke toestand.

De grote stinkzwam komt met behulp van een eiertand uit een 3–6 cm grote knol die in de volksmond met heksen- of duivelsei wordt aangeduid. Daaruit strekt zich in enkele uren de 10–20 cm lange poreuze en holle steel. De hoed van de paddenstoel is dan met een groene slijmerige sporenlaag (gleba) bedekt die een zeer penetrante aasgeur verspreidt, zelfs tegen de wind in te ruiken. De stank trekt vliegen en kevers als de oranje aaskever aan die voor de verspreiding van de sporen zorgen. Als de groene slijmerige sporenlaag door het zonlicht en de vliegen die er van eten schoon is, verschijnt een witte tot lichtgele hoed en met een kleine opening aan de top. De zwam lijkt dan wel op morieljes. De grote stinkzwam wordt aangetroffen van mei tot november bij vermolmd hout in bossen, parken en tuinen.

Links; een kolonie Gewone zwavelkop (Hypholoma fasciculare), rechts; de Bruingele fluweelboleet (Xerocomus bubalinus)

De Gewone zwavelkop (Hypholoma fasciculare) of het dwergzwavelkopje is een giftige paddenstoel die tot de familie Strophariaceae behoort. De kleur van de gewone zwavelkop is zwavelgeel met oranjebruin centrum en vaak met bleekgele tot donkerbruine vlies stukjes (velumresten) aan de rand. De plaatjes die aan de onderkant van de hoed zitten zijn geelgroenig en bij het ouder worden donkerbruin. De tot 10 cm lange en nauwelijks 1 cm brede steel van de paddenstoel is zwavelgeel met een zwakke ringzone en aan de voet oranjebruin. De hoed heeft een doorsnede van 2-6 cm. De sporen zijn purperbruin van kleur.

De Fluweelboleet (Xerocomus) is een geslacht van schimmels uit de familie Boletaceae. Het geslacht werd voor het eerst in 1887 wetenschappelijk beschreven door de mycoloog Lucien Quélet. De fluweelboleet (Boletus subtomentosus) is een eetbare paddenstoel uit de familie Boletaceae. In vergelijking met de roodsteelfluweelboleet (Boletus chrysenteron) is deze soort zeldzamer, roodbruin en fluwelig. Door druk wordt de kleur donkerbruin. De opperhuid barst zelden en ook de roze kleur onder de opperhuid ontbreekt.

De Gewone krulzoom (Paxillus involutus)

De Gewone krulzoom (Paxillus involutus) is een paddenstoel uit de familie Paxillaceae. De soort is giftig. De krulzoom groeit op heidevelden en in bossen, vooral bij berken. Het is een algemeen voorkomende soort. De hoed heeft een doorsnede van 5-11 cm en is gewelfd met een sterk ingerolde rand. Later krijgt de hoed een iets ingedeukt centrum. Bij vochtig weer is de hoed wat kleverig. De kleur varieert van geelachtig bruin tot roodbruinachtig. De hoed is glad, behalve aan de rand, die vaak gegroefd is. De steel is 6-7 cm hoog en 1-1,2 cm dik. De steel heeft dezelfde kleur als de hoed, maar iets lichter en vaak gestreept. De lamellen zijn eerst geelbruin en later donkerder. Ze zijn aflopend en zitten dicht bijeen. De sporen zijn okerbruin.