De Plateaux vormt één geheel met het Belgische natuurgebied Hageven ten zuiden van Valkenswaard en ligt tussen droge zandgronden en het beekdal van de Dommel. Zonder er erg in te hebben ben je over de kronkelpaadjes de grens overgestoken en sta je in België. Wat opvalt is de strakke overgang van de verschillende landschappen en natuur. Zo wandel je nog door het bos, dan sta je op de heide en ineens loop je door het natte deel van het Dommeldal. Die snelle verandering van natuur is bijzonder en zorgt voor veel plant- en diersoorten in een relatief klein gebied.
Betonnen kijkhut met stalen dak is tevens een schuilplaats bij slecht weer.
Een van de wandelingen die je maken kan is het Panoramapad, 7 km lang en met gele pijlen aangegeven. De 'gele' route loopt langs de meeste hoogtepunten van De Plateaux - Hageven. Voor een deel steek je zelfs de grens over en wandel je in België. Je wandelt hier over heide, langs vennen en door bos.
De hangbrug over de Dommel en informatie over een grenzeloze natuur.
In september 2012 werd door vijf gemeenten- drie aan Nederlandse zijde en twee aan Belgische zijde- een intentieovereenkomst Trans Nationaal Landschap Groote Heide getekend. Groote Heide is een bijzonder grensoverschrijdend project en dito samenwerking. Hiervoor hebben de betrokken partijen onlangs ook een Europese erkenning ontvangen. Daarbij werd onder meer een nieuw uitkijkplatform en de nieuwe hangbrug over de Dommel gerealiseerd.
Het parkeerterrein aan de Barrier 15, 5571 TV Bergeijk, achter de werkschuur van Natuurmonumenten.
De heide van De Plateaux was in 2019 toe aan een nieuwe onderhoudsbeurt. Extra beheer is nodig omdat grassen en jonge bomen de heide en andere bijzondere planten verdringen. De werkzaamheden namen enkele weken in beslag. Vanaf het Panoramapad en het Tweelandenpad kon je de aannemer aan het werk zien. Op de natte stukken van de heide is de bodem open gewerkt en werd een deel van de bovenlaag weggeplagd. Hierdoor kregen planten als dopheide en de zeldzame klokjesgentiaan weer een kans op De Plateaux. Natuurmonumenten wil de heide behouden omdat het een thuis is voor veel bijzondere soorten als de nachtzwaluw, veldkrekel en levendbarende hagedis. En omdat de heide herinnert aan het voormalig landgebruik hier in de omgeving. Jonge scheuten van met name dennen en berken halen we weg zodat er naast bos ook heide blijft.
De hoeveelheid stikstof in lucht en bodem is een groot probleem voor de natuur. Het maakt de bodem rijk waardoor soorten die een arme bodem nodig hebben verdwijnen. Zo verdringt bijvoorbeeld de brandnetel de zeldzame orchidee. Deze onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd om de gevolgen van het teveel aan stikstof terug te dringen. De maatregelen worden mogelijk gemaakt met financiering vanuit programmatische aanpak stikstof (PAS) van de Provincie Noord-Brabant.
De routepijlen. Volg de gele pijlen en je komt op de mooiste plaatsen. De routepijlen. Volg de gele pijlen en je komt op de mooiste plaatsen.
De routepijlen. Volg de gele pijlen en je komt op de mooiste plaatsen.
Op De Plateaux lopen het hele jaar rond Galloway runderen. Zij houden hier het terrein open. Het hekwerk dat je verderop ziet staan is een vangkraal. Natuurmonumenten en Natuurpunt (Belgische natuurorganisatie) gebruiken deze vangkraal onder meer als de runderen ingeënt moeten worden. De dieren zijn vaak ware fotomodellen die bijdragen aan geweldige foto's. Houd wel altijd voldoende (minimaal 25 meter) afstand, voor hun rust en je eigen veiligheid.
Vanuit het uitkijkpunt heb je een echt weids uitzicht over De Plateaux.
Wandelpaden zijn verlegd en zijn veel leuker gemaakt om over te wandelen. Je wandelt nu veel meer door het gebied. Er is ook een uitkijkpunt bijgekomen, met fraai uitzicht over Plateaux. Vanuit het uitkijkpunt, dat verborgen ligt in het landschap, heb je een echt weids uitzicht over De Plateaux. De vennen waar je op uitkijkt en het gebied er omheen zijn nog volop in ontwikkeling. Vogels als de kievit en de wulp weten dit stuk natuur alweer te vinden.
Ook hier gedijd de Levendbarende Hagedis.
Levendbarende hagedissen zijn, zoals de naam al zegt, levendbarend. Ze broeden de eieren als het ware uit in het moederlichaam. De mannetjes van deze hagedis hebben een oranje buik en een licht zwarte buikpigmentering. Vrouwtjes zijn op hun buik ongepigmenteerd en gelig. Bescherming De levendbarende hagedis staat op de Rode Lijst aangemerkt als "gevoelig". De soort wordt beschermd door de Flora- en faunawet.
Overal waar je kijkt kun je bijzonderheden in de natuur tegenkomen. Bij de vennetjes zie je regelmatig allerlei soorten libellen en langs het pad groeit zowaar zonnedauw: een vleesetende plant! De grond waar de zonnedauw groeit, is voedselarm. Omdat de zonnedauw toch ergens zijn energie vandaan moet halen, heeft hij zich ontwikkeld tot een heuse vleeseter. De zonnedauw is beschermd, maar bekijk het plantje gerust eens van heel dichtbij!
De route gaat verder richting het Belgische Hageven. Op Belgische bodem kom je bij de stenen brug over de Dommelbrug.
Wat opvalt is de strakke overgang van de verschillende landschappen en natuur. Zo wandel je nog door het bos, dan sta je op de heide en ineens loop je door het natte deel van het Dommeldal. Die snelle verandering van natuur is bijzonder en zorgt voor veel plant- en diersoorten in een relatief klein gebied. De afgelopen jaren is er heel veel aan natuurherstel gedaan. Natuurmonumenten heeft in samenwerking met de Belgische collega Natuurpunt (beheerder van Hageven) veel werk verricht. Bijzondere vennen in het gebied zijn hersteld, de zogenoemde zwakgebufferde vennen.
Uit het bos, sta je ineens op een vrij kale vlakte. Natuurmonumenten heeft hier flink gekapt. We hebben dit gedaan om heide weer een kans geven. De natuur ontwikkelt zich langzaam, maar langs het pad zie je al dat het resultaat oplevert. Jonge heideplantjes steken al hun kop op. En in de bomen die we hebben laten staan, zie je regelmatig al de typische bos- en heidevogels als de boompieper, boomleeuwerik en roodborsttapuit. De zang die je nu hoort is van de roodborsttapuit.
De overgang van de natte delen nabij het Dommeldal komt de heide. Even verder zijn de bossen al te zien.
In het populierenbos broedt de wielewaal. Een prachtige gele vogel, die lastiger te spotten is dan je denkt! Deze vogel is gek op de hoge populieren die hier groeien. Op de rand van bos en heide maak je kans om de boompieper te horen. De boomleeuwerik vliegt al zingend in een op een neergaande beweging door de lucht. Sta eens stil en luister of je hem hoort! Je kunt zijn prachtige zang niet missen. De Latijnse naam van de boomleeuwerik luidt: Lullula arborea. Een zogenaamd onomatopee: zijn naam komt van het geluid dat hij maakt "Lullula". Arborea staat voor 'boom'. Ook in het Nederlands kennen we vogels die vernoemd zijn naar het geluid dat ze maken, zoals de koekoek, oehoe en kievit. Populierenhout werd voornamelijk gebruikt voor klompen en lucifers. Dit populierenbos blijft behouden voor de natuur. In de herfst staat hier de zeldzame bloem herfsttijloos volop te bloeien! We koesteren deze prachtige paarswitte bloem nu, maar vroeger werd die uitgestoken! De plant is namelijk giftig en men wilde uiteraard niet dat dieren (of mensen) deze plant binnen kregen.
De velden die de route aandoet zijn vloeiweiden uit de 19e eeuw. Het verhaal hierachter lees je op het paneel naast de grenssteen.
Op de informatiekaart van de Pelterheggen lees je over deze landbouwhistorie en bijzondere natuur. Een uitgekiend stelsel van kanaaltjes, sloten, stuwtjes en aquaducten zorgt ervoor dat de weiden bevloeid worden met voedsel- en kalkrijk water uit de Maas. Als het water op de weiden aankomt, wordt het verder verdeeld door het plaatsen van graszoden. De percelen zelf zijn golvend en hellend aangelegd. Golvend, omdat hierdoor het water bovenop ‘de golf’ in kleine greppeltjes, ‘zoefjes’ genoemd, ingelaten kan worden en het daarna aan de oppervlakte afstroomt. Hellend, omdat zo het hele perceel van voor naar achteren bevloeid wordt. Het ongebruikte ‘restwater’ wordt via een fijn vertakt netwerk naar laaggelegen plaatsen en vennen geleid. Omdat grasplaggen, gevuld met allerlei zaden van diverse kruiden, destijds uit Zwitserland naar deze plek kwamen, zijn hier krokussen en brede orchissen gaan groeien. Een aannemer uit Maastricht kocht in 1950 de vloeiweiden van de Pelterheggen. Hij bracht wat extra grond mee uit Maastricht, die gevuld was met de zaaddozen van de herfsttijloos. In het late najaar zorgen de bloemen van die herfsttijloos voor mooie lilakleurige velden.
De Groote Heide bestaat uit achttien natuurgebieden in Nederland en België. Samen vormen ze het natuurgrenspark de Groote Heide. Bossen, heide, vennen en akkers; het natuurgebied is een paradijs voor buitenmensen die willen genieten van uitgestrekte natuur.