woensdag 1 november 2017

De Merel met een teek in de wang

Wij mensen weten dat Teken gevaarlijk kunnen zijn vanwege het overbrengen van de ziekte van Lyme. Niet alle Teken zijn drager van deze Borrelia burgdorferi bacterie, die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Maar hoe zit het met vogels die door Teken gebeten zijn?

Deze Merel heeft een uitgedroogde Teek in de rechter wang.

Teken zijn kleine spinachtige diertjes met maar liefst acht poten. Ze behoren tot de parasieten. Dit betekent dat ze leven ten koste van o.a. vogels. De teken leven namelijk van het bloed van andere dieren, zo ook bij deze Merel. Een teek laat zich vanaf een struik, tak of boom op zijn gastheer vallen. Elke teek graaft zich met zijn kop in de huid van zijn gastheer. Dit kan een vogel zijn. Daar zuigt de teek zich vol met bloed. Als de teek vol zit dan laat hij zich los en gaat hij al het bloed verteren. Vervolgens zoekt de teek weer een nieuwe gastheer. Een teek kan ziekten met zich meebrengen.

Natuurlijk kunt een tekenbeet beter voorkomen dan genezen. Volière vogel zijn daarvoor te behandelen, maar bij vogels in de vrije natuur is dat een ander verhaal. Bij vogels die niet in gevangenschap gehouden worden, is het afwachten hoe ze van de teken af kunnen geraken. Als de teek zich niet laat vallen nadat ze met bloed zijn volgezogen blijven ze vaak in de gastheer vast zitten. Dan zie wel eens dat de teek uitgedroogd in de gastheer vast blijft zitten. Er is niet veel bekend over ziekten bij vogels die overgebracht worden door een teek.


In Nederland en België leven een 15-tal inheemse tekensoorten. Van deze gespecialiseerde teken is Ixodes arboricola waarschijnlijk de minst bekende. Deze soort infecteert voornamelijk vogels die broeden en slapen in boomholten en nestkasten, maar er is nog maar weinig geweten over zijn ecologie en verspreiding en over zijn rol in het verspreiden van ziektes bij vogels en mensen. Wanneer in de nestkast een vogel komt broeden of slapen, gaat de teek actief op zoek naar deze gevederde gastheer en zet zich vast in zijn huid. Ze voedt zich vervolgens gedurende verscheidene dagen met gastheerbloed tot voldoende is opgezogen om verder te ontwikkelen naar het volgende stadium.

Gezien er heel weinig geweten is over de verspreiding en het voorkomen van deze tekensoort, kan iedereen een nuttige bijdrage leveren aan het onderzoek. Indien je bij nestkastonderzoek volgezogen teken aantreft aan de binnenzijde van het dak, op de nestkastrand of in de naden, neem dan indien mogelijk een foto en geef de precieze locatie van de vondst door via www.waarnemingen.nl of door een mailtje aan de onderzoekers. Vermeld welke vogelsoort er laatst in de nestkast heeft gebroed of broedt (indien gedurende het broedseizoen). Nestkastinspecties kunnen best gebeuren tijdens de wintermaanden en in het voorjaar. Nadat we een berichtje hebben ontvangen, contacteren we jullie om eventueel verdere stappen af te spreken en misschien een deel van de teken in te zamelen.