dinsdag 14 november 2017

Eksters zijn brutale alleseters

Eksters (Pica pica) zijn alleseters, brutale alleseters. De naam pica doet misschien een belletje rinkelen; het is de Latijnse naam van de ekster, de Pica pica. En dat is geen toeval: eksters zijn echte omnivoren die door hun nieuwsgierigheid bijna alles wel een keer uitproberen, van een sappige klikker tot de koekjes op tafel.

Eksters kunnen goed lopen, snel zelfs, met grote passen.

Eksters eten vrijwel alles van dierlijke oorsprong, voornamelijk insecten, maar tijdens het grootbrengen van zijn jongen eet hij ook wel jonge vogels, eieren en kleine zoogdieren; ook eikels, okkernootjes, graan en andere plantaardige voedselbronnen worden niet versmaad. In aantallen prooien maken op de grond gevangen insecten ca. 70-90% van het dieet uit. Het maakt de ekster overigens niet zoveel uit of het dier nog leeft of al dood is. Het zijn ook aaseters, en doen zich vaak tegoed aan een dode dieren, zoals konijnen of egels. Uit wetenschappelijk onderzoek is tot nu toe overduidelijk gebleken dat een gezonde eksterstand niet ten koste gaat van die van andere kleine zangvogels die op het menu van de ekster staan. 's Winters leggen ze vaak een voorraad aan van bijvoorbeeld noten.

Eksters hebben slechts één broedsel per jaar dat in ongeveer 50% van de gevallen mislukt. Succesvolle broedparen kunnen 0,6 tot 2,5 jongen grootbrengen. Torenvalken, Boomvalken en Ransuilen die zelf geen nesten bouwen, maken graag gebruik van oude eksternesten.


In de winter vormen eksters slaapgemeenschappen. Elke avond verzamelen de plaatselijke vogels zich, om gezamenlijk in bomen en/of struiken te overnachten. Tot laat in de schemering komen vogels aangevlogen, slapen onder de bescherming van het struikgewas en vliegen bij zonsopgang weer weg. Gemeenschappelijke slaapplaatsen zijn erg belangrijk: als groep is men veiliger voor vijanden, hoewel eksters eigenlijk geen vijanden hebben. Slaapplaatsen met al van verre hoorbare roepende eksters, lijken uit veel individuen te bestaan.

Door hun opvallende uiterlijk en gedrag zijn we ons sowieso sneller bewust van hun aanwezigheid dan van andere soorten, die weliswaar talrijker zijn maar een meer verborgen leefwijze hebben. Ook uit het aantal eksternesten worden vaak verkeerde conclusies getrokken: in lang niet ieder nest wordt gebroed. Verloederde nesten zijn verlaten en worden door de Eksters vaak gerecycled in nieuwbouwnesten.