woensdag 1 november 2023

De exotische Inktviszwam komt uit Australië

Inktviszwammen zijn zeldzaam en staat op de rode lijst als vrij zeldzaam doch niet bedreigd. De inktviszwam komt oorspronkelijk uit Australië en Tasmanië, dus is het een exoot. De inktviszwam is in 1921 voor het eerst in Europa gesignaleerd. Waarschijnlijk zijn sporen van deze zwam meegekomen met Australische troepen tijdens de Eerste Wereldoorlog. De Inktviszwam is vermoedelijk met woltransporten uit Australië meegekomen naar Europa en in de Franse Vogezen terecht gekomen. Zo nu en dan kom je er een tegen, maar dat is een zeldzaamheid. Deze zwam is in 1973 voor het eerst in Nederland gevonden. De Inktviszwam wordt vaak gevonden op snipperhopen, meestal op zonnige en beschutte plaatsen.


De Inktviszwammen komen sinds de 1e Wereldoorlog voor in Europa

Het verhaal achter deze exotisch zwam blijft ons altijd boeien. Oorspronkelijk komt de inktviszwam voor in Australië en Nieuw Zeeland (Tasmanië). In 1921 dook de paddenstoel voor het eerst op in Frankrijk, in de Vogezen, bij het plaatsje Raon- l’Etape. Even later verscheen dezelfde zwam ook nog bij Bordeaux. Hoe de inktviszwam hier is terechtgekomen blijft giswerk, maar vermoedelijk zijn de sporen meegekomen op schepen met wol. Maar de kans bestaat ook dat er soldaten uit Australië die meevochten in de eerste wereldoorlog de sporen aan hun laarzen en kleding droegen.

Vanuit de Vogezen breiden de inktviszwammen zich langzaam uit over Europa. In Duitsland werd hij voor het eerst in 1934 bij Karlsruhe waargenomen. Zwitserland volgde in 1942. Daarna ging het verder zuidwaarts (Spanje, Italië) en oostwaarts (Slovenië, Polen) en tenslotte noordwaarts (Zuid Zweden). In Nederland is het eerste exemplaar in 1973 waargenomen, nog steeds is het een zeldzame soort. De meeste exemplaren zijn in Drenthe gezien, verder zijn ze af en toe in Limburg en Gelderland waargenomen. Ook Texel is inmiddels bereikt. In Noord Brabant is de verschijning nog zeldzamer.

De huidige verspreiding kan voortkomen uit uitwisselingen tussen vakantie oorden, zoals uit oost Europa. Vanwege de privacy noem ik geen naam van de tipgever en de locatie.


De soort heeft een vruchtlichaam waarvan de vorm doet denken aan een inktvis. Hij ontwikkelt zich uit een 'liggend ei' waaruit vier tot zeven slanke lange armen groeien die aanvankelijk met de toppen met elkaar zijn verbonden. Daarnaast is deze soort te herkennen aan de karakteristieke kadavergeur. De inktviszwam groeit het best op vochtige schaduwrijke weilanden, maar komt ook voor in licht beboste omgeving. Het vruchtlichaam is in Europa te vinden van juli tot oktober, soms langer, zoals dit jaar blijkbaar.