De Zwartkop man zat al een tijdje te zingen, en gelukkig kwam hij ook binnen mijn bereik.
Eergisteren was de man nog uitbundig aan het baltsen. Ik heb de indruk dat het koppel wel gevormd is. Ze bleven toen ik ze zag dicht bij elkaar. Even zaten ze naast elkaar, dus verwachte ik een paring. Het mocht niet zijn. Ze kozen een ander takje in de zelfde boom. Jammer, ik hoopte even getuigen te zijn van de paring van de Zwartkop, en dat voor de cameralens.
Zwartkop mannetjes zingen vaak vanuit boom of top van struik. Een aanwijzingen voor een nest is de alarm roep; ritmisch herhaald 'wet-wet-wet'roepje (lijkt op dat van Tuinfluiter maar minder scherp). Het mannetje begint met de nestbouw. Hij bouwt verschillende platformpjes, waarna het vrouwtje haar keuze maakt. Daarna voltooien beide partners het gekozen nest. Beide partners zorgen voor het voedsel van de jonge vogeltjes in het nest en verwijderen de uitwerpselpakketje. De zangactiviteit broedvogels zakt snel in na eileg.
De Zwartkop dankt zijn naam aan de zwarte pet op zijn kop, die alleen het mannetje draagt. Het vrouwtje heeft een roestbruine pet. Bij het mannetje is de rest van het verenkleed grijs, bij het vrouwtje grijsbruin. Een jong mannetje heeft in de winter een zwarte pet, met bruine vlekken. De zwartkop vliegt weinig en laat zich vooral horen.
De Zwartkop broedt in bossen en allerlei halfopen landschappen met bomen en struiken, inclusief dorpen en stedelijk gebied. De eileg begint eind april en gaat door tot tot eind juni, met een piek in mei en begin juni. Eén tot twee broedsels per jaar, meestal 4-5 eieren, broedduur 12-16 dagen, nestjongenperiode 11-12 dagen, jongen worden na uitvliegen nog 2-3 weken gevoerd.
De meeste Zwartkoppen trekken vanaf half augustus weg. Na de overwinteringsperiode arriveren ze vanaf begin april of in toenemende mate eind maart weer terug in ons land. Nieuwe vestigingen en doortrek treden op tot eind mei. De najaarstrek speelt zich af tussen half augustus en eind oktober, met de meeste passage half en eind september.