woensdag 27 mei 2020

Historische Koevoirtbrug over de Reusel

Een van de oudste brugjes over de Reusel is de Koevoirtbrug. De Koevoirtbrug markeert de oude grens tussen De Mierden en Esbeek. De historie van deze plaats gaat terug tot de tijden van Hertog Jan van Brabant. We spreken van 1331. (Foto's gemaakt met een Nikon Coolpix S9900).

Het infobord aan de Koevoirtbrug omvat interessante informatie over de historie.

De Koevoirtbrug is de grens tussen De Mierden en Esbeek. Op 24 september 1331 werd de grens tussen Lage Mierde en Esbeek schriftelijk vastgelegd door Hertog Jan van Brabant, Jan van Couwenberg en Rogier van Leefdael. De grens loopt kaarsrecht van Tulder in het westen naar de blauwe Vijfkei in het oosten. In het midden ligt het grenspunt Koevoirt. Tevens is het een eeuwenoude rivierovergang. Een Voirde is een zanderige passage in de rivier tussen twee moerasgebieden. Het element 'Koe' betekent hier 'Hoog'! Later kwamen er bruggen op de plaatsen van de Voirden te liggen.

Even ten westen liggen de Dunse Bergen. Dat is een langgestrekte gordel van stuifzanden. Juist te oosten van de Koevoirden lagen de bouwlanden en beemden van het gehucht Dun, een voormalig leengoed uit eind 14e eeuw aan de Aa. Honderd meter ten zuiden van de Koevoirt vloeien Raamloop en Reusel in elkaar. Eind 19e eeuw zijn de meeste boerderijen afgebroken en werden de vruchtbare cultuurgronden aan de oevers van de Reusel beplant. De laatse boer op de Loevoirt was Jan van Rijthoven. In 1888 verkocht hij het bedrijf aan de Beekse notaris Emile Huysmans. Het Koevoirthuisje stond op een eilandje even ten zuiden van de brug. Begin 20e eeuw werd het gebied eigendom van Landgoed De Utrecht.

De Koevoirtbrug is de grens tussen De Mierden en Esbeek

De Reusel ontspringt ten zuidwesten van het Brabantse dorp Reusel, op het hoger gelegen Massief van Brabant, en stroomt door het Landgoed de Utrecht en vervolgens langs Baarschot en Diessen onder het Wilhelminakanaal door naar Moergestel, waarna zij net ten zuiden van Oisterwijk overgaat in de Achterste Stroom. Beken die in de Reusel uitmonden zijn de Belevensche Loop, Hoevensche Loopje, Rouwenbochtloop, Raamsloop (soms Raamsloop, in de Utrecht) en het Spruitenstroompje (ten zuiden van Moergestel).


Vroeger stroomde de Reusel kronkelend door een brede, natuurlijke bedding. Langs de oevers hier een daar een bosje, wat weilanden (beemden), houtwallen en de plaatselijke dorpskernen op een steenworp afstand. Langs de beek stonden drie watermolens, namelijk ten zuiden van Baarschot, tussen Baarschot en Diessen en aan het Stokeind te Moergestel. Tijdens de ruilverkaveling in de jaren zestig is de beek rechtgetrokken en sindsdien is het een recht en breed afvoerkanaal, met nauwelijks stroming. Hierdoor ontstaat wateroverlast in de winter en verdroging in de zomer. Ook is er geen ruimte voor waterberging en natuurlijke processen.