De Bastaardkikker in de verbindingssloot op het Beleven
In de natuur kunnen hybriden zich vaak niet voortplanten. Uniek is dat middelste groene kikkers dat wel kunnen. Ze bezitten twee sets chromosomen (één van de meerkikker en één van de poelkikker) waarvan ze er één gebruiken om te paren met een meerkikker of een poelkikker. Als een bastaardkikker paart met een meerkikker zal hij zijn eigen set poelkikker chromosomen gebruiken, paart hij met een poelkikker dan gebruikt hij zijn set meerkikker chromosomen. Op deze manier komen er altijd nieuwe bastaardkikkers uit de voortplanting en houdt de 'hybride soort' zich in stand.
De bastaardkikker (Pelophylax klepton esculentus) is een vruchtbare hybride (kruising poelkikker en meerkikker). Hij is op de rug groen tot bruin van kleur (soms met donkere vlekken). En hij heeft vaak een lichte lengtestreep en een witte meestal grijsgemarmerde buik. Hij wordt tot maximaal 12 cm groot. En hij heeft relatief lange achterpoten. Het belangrijkste kenmerk is de vorm (asymmetrisch) en grootte (40 a 50% van lengte teen) van de graafknobbel. Mannetjes hebben grijze kwaakblazen.
De bastaardkikker komt algemeen voor in vrijwel heel Nederland. Het is een zon- en warmteminnende soort met een voorkeur voor onbeschaduwde wateren. De oeverzone moet bij voorkeur goed begroeid zijn. En het water is vaak vrij groot of maakt deel uit van een groter complex van wateren. De bastaardkikker is weinig kieskeurig en komt in allerlei soorten biotopen voor.
De bastaardkikker heeft de status 'thans niet bedreigd' (Staatscourant, 2009 cf.van Delft et al., 2007) op de Rode Lijst. De bastaardkikker is beschermd volgens de Wet Natuurbescherming (Nationaal beschermd, sinds januari 2017). De bastaardkikker is ook opgenomen als beschermde soort in bijlage 3 van de conventie van Bern. In 2016 verscheen in het RAVON tijdschrift een artikel over de Wet Natuurbescherming met een actueel overzicht van de beschermde reptielen, amfibieën en vissen (Hunink & Zollinger, 2016). Dit artikel is hier te vinden.
Pas in eind april, begin mei verzamelen de mannetjes van de bastaardkikker zich in het voortplantingswater. De paartijd duurt tot eind juni - begin juli, met een piek tussen begin mei en half juni. Hierbij wordt hoofdzakelijk 's avonds gekwaakt, maar ook wel overdag op warme zonnige dagen. Overdag houdt de bastaardkikker zich voornamelijk op aan de rand van het water tussen de oevervegetatie.
Bron: ravon.nl