Groot Dooiermos (Xanthoria parietina) in een vroeg stadium op boomstammen.
Groot Dooiermos (Xanthoria parietina) gedijt in omstandigheden waar veel stikstof en ammoniak in de lucht zit. Rond het Beleven groeit het op zowat elke boom. Of dat een meerwaarde is voor de natuur? Nee, eigenlijk niet. Hoe meer Dooiermos, hoe meer ammoniak en stikstof vervuiling vanuit de intensive veehouderij. En dat is slecht voor de natuur. Het gaat ten kosten van het leefmilieu van de bloemen en insecten, en dus ook van de vogels. Het is een milieubelasting die niet makkelijk ongedaan is te maken.
Groot dooiermos (Xanthoria parietina), ook wel steenkorstmos, is een veel voorkomende en opvallende soort korstmos. De kleur is meestal heldergeel tot oranje, maar ook andere kleurschakeringen komen voor. Meestal zijn er apotheciën (schotelvormige vruchtlichamen) aanwezig, die van binnen donkeroranje zijn gekleurd. De gele kleurstof parietinezuur werd vroeger wel gebruikt als verfstof. De gele kleurstof wordt bloedrood wanneer deze in aanraking komt met een sterke base, zoals kaliloog of natronloog. Dit soort kleurreacties worden veel gebruikt om korstmossen op naam te brengen.
Het groot dooiermos komt vooral voor op basische substraten, en is bijvoorbeeld zeer algemeen in gebieden met intensieve veehouderij: de aanwezigheid van ammoniak bevordert de groei. Het groeit op schors van bomen, op steenachtige ondergrond als beton, baksteen en stoeptegels en zelfs op asbest en op het asfalt van rustige wegen. De laatste jaren komt de soort in Nederland (en ander delen van Europa) steeds meer voor, omdat ze kan profiteren van vervuiling met stikstofverbindingen. Witstippelschildmos groeit als epifyt op goedbelichte bomen met een niet al te zure schors, soms ook op steen.
Groot Dooiermos in een vroeg stadium op een betonnen markeringspaal van de Gasunie.
Dan kom ik aan een soort waar de synoniem naam al vast staat: Caloplaca tegularis. De waarschijnlijke soort is Sinaasappelkorst (Calogaya pusilla). Ik heb deze soort aangemeld bij Waarneming.nl, maar wacht nog op goedkeuring. Als de melding (naam) fout is vragen zij mij om die aan te passen in de soort die zij dan aangeven.
Sinaasappelkorst (Calogaya pusilla). De rechter foto is meteen 'foto van de maand November' op Facebook-groep "Mossen & Korstmossen"
Stoffige Citroenkorst (Calogaya decipiens)
Stoffige Citroenkorst komt voor op allerlei soorten basische steen, vooral op beton, cement, baksteen en kalksteen van bijv. muren, schuttingen, bunkers, weilandpalen en stoeptegels. Ook op kalksteen van dijken, zelden op basalt of graniet. Verder op asbestdaken. In ZuidLimburg ook op tufkrijt. Tweemaal epifytisch gevonden bij bastwonden van iep en abeel.