zaterdag 13 februari 2021

Het weer gaat compleet omslaan

Dit weekend moet je volop genieten van het winterweer, want na zondag is het echt voorbij. Dat vertelt Raymond Klaassen van Weerplaza. "Het weer gaat compleet omslaan." Deze koudeperiode was weer de strenge sinds 2013, die gemeten werd in De Bilt. Dat geld zeker voor Noord Brabant.


Deze zaterdag wordt volgens Klaassen nog een prachtige winterdag. "Stralend weer, heel de dag. Er is nauwelijks tot geen bewolking en er waait een matige wind uit het oosten. Hier en daar komen we misschien net boven het vriespunt uit. Een heerlijke dag om buiten een wandeling te maken of de schaatsen onder te binden."

Zondag is het weer een stuk minder geschikt om te gaan schaatsen. "Dan zien we de temperatuur in Brabant nog wat verder oplopen, tot 3 of 4 graden. In de loop van de zondagmiddag komt er vanuit het westen ook wat meer bewolking opzetten. Ik kan me voorstellen dat er in de loop van die dag dan wat water aan de rand van het ijs komt te staan, al blijft het verder wel gewoon droog."


Vanaf a.s. dinsdag zal dit beeld weer te zien zijn. De regen verdringt dan de sneeuw.

Maandag zet de dooi door. "In alle weermodellen zien we hetzelfde beeld: maandag komt een eind aan deze koude winterperiode. Dan wordt vanuit het zuidwesten zachte lucht aangevoerd en dikkere bewolking. Het gaat enige tijd flink regenen en de middagtemperatuur ligt dan rond 5 of 6 graden. Dat is een aanslag op het ijs en de sneeuw die er nu nog ligt." Klaassen gaat er vanuit dat het ijs en de sneeuw maandag snel verdwenen is. "En anders dinsdag, want dan loopt de temperatuur in Brabant op naar 9 of 10 graden. Ook dan is het bewolkt, met af en toe regen. Het weer gaat dus compleet omslaan."


De dooi is goed voor de IJsvogels en Roerdompen.
In tegenstelling tot wat je zou verwachten hebben ijsvogels het moeilijk met deze vorst. Door het ijs kunnen ze niet aan hun voedsel komen. Roerdompen hebben het bijna even moeilijk. Zij kunnen tussen het riet, waar het op een enkel plaats nog open kan zijn, nog een beetje aan hun trekken komen. Het aantal ijsvogels was na een vorstperiode ook al sterk afgenomen na de vorst in 2018. Nu was de vorst nog strenger. In Nederland zijn ijsvogels standvogel. Dat betekent dat ze in de herfst niet naar warmere oorden zoals Zuid-Frankrijk of Afrika trekken. Ze blijven hier omdat de ervaring leert dat de meeste winters niet al te streng zijn. Dat betekent dat er bijna altijd open water is om vis te vangen, het stapelvoedsel van ijsvogels. Meestal gaat dat goed maar komt er een strenge winter waarbij meer dan twee weken bijna overal ijs ligt, dan gaan veel ijsvogels dood.


De IJsvogel is volledig op vis aangewezen. In de zomer eten ze ook nog wat insecten, maar die zijn er nu ook niet.

Bij de IJsvogel kunnen de gevolgen van een koude winter tot meer dan tien jaar later nog merkbaar zijn. Waarom trekt dan niet tenminste een deel van de Nederlandse IJsvogels naar oorden met kleinere kansen op strenge vorst? Wellicht omdat het een voordeel geeft op het jaarrond bezet houden van het territorium. Dit kan te maken hebben met de schaarste aan kwalitatief hoogwaardige habitat voor deze soort in Nederland. Omdat we in ons land een alleszins redelijke kans op een zachte winter hebben, nemen veel IJsvogels de gok.