dinsdag 7 april 2020

De meest vogels zijn al aan het broeden

Zodra de vogels eitjes hebben gelegd, begint het broeden. Gemiddeld duurt dat 2 tot 3 weken, afhankelijk van de vogelsoort. Een Koolmees broed 13 tot 14 dagen, een Gierzwaluw 18 tot 21 dagen, een Steenuil 28 tot 29 dagen en een Slechtvalk 28 tot 29 dagen. Gedurende het broeden is het een stuk rustiger in de tuinen. Als de jongen uit het ei zijn wordt het weer actief in de tuin. De ouders vliegen de hele dag op en af om de hongerige maagjes van de kleine kuikentjes te vullen. De vrouwtjes nemen doorgaans het broeden voor hun rekening, terwijl het mannetje zijn territorium verdedigd door vaak luid te zingen. De mannetjes zorgen er tevens voor dat het vrouwtje te eten krijgt en brengt haar wormen, rupsen en insecten zodat ze het nest zo weinig mogelijk hoeft te verlaten.

De Boomkruiper is waarschijnlijk klaar met het bouwen van het nest. De afgelopen week zag ik hem de hele dag door nestmateriaal verzamelen, nu is hij in geen velde of wegen te zien. In een koolmezenkast wordt volop gebroed. Het mannetje komt zijn vrouwtje geregeld voer brengen. De tweede mezenkast lijkt toch niet in de smaak gevallen zijn. Daar is geen activiteiten waarneembaar. Het nest in de derde mezenkast is nog niet helemaal klaar. Beide mezen vliegen nog af en aan met voornamelijk plukjes mos. Verder zie ik regelmatig Merels, zowel de mannetjes als de vrouwtjes. Dat geld ook voor de Gaai, hoewel ik niet kan zien of het een man en een vrouwtje is, of twee mannen. De Winterkoning en de Heggenmus zag ik een week geleden nog met z'n tweeën, nu nog enkel de zingende mannetjes. Die zijn waarschijnlijk ook aan het broeden.

De Gaai, vroeger Vlaamse gaai genoemd, laat zich regelmatig zien, vaak in het Amerikaans krentenboompje.

Het gezegde "In mei leggen alle vogels een ei", is natuurlijk een fabeltje. Niet omdat het rijmpje verder gaar met "behalve de Koekoek en de Griet, die leggen in de mei maand niet". Waarom zou de koekoek in mei geen ei leggen? Als de Koekoek een gastnest vindt zal zij daar heus wel een ei in leggen. En de Griet? Griet is oud-Hollands woord voor de Grutto. En een ei leggen in mei? Het is bijna elk jaar verschillend, het hangt af van het weer, of er voedsel is en wat voor soort vogel het is. Wel zijn er richtlijnen die we in Nederland aanhouden. De meeste vogels broeden tussen maart en juli, dit noemen we het broedseizoen. Er zijn een aantal uitzonderingen zoals de bosuil die al in februari begint of de meerkoet die rustig tot augustus door gaat. De meeste vogels maken elk jaar een nieuw nest om hun kroost in groot te brengen. Er zijn ook soorten die hun nest, of de locatie het hele jaar als rustplaats gebruiken of elk jaar weer opnieuw gebruiken, zoals de gierzwaluw, huismus en veel roofvogels.

Deze Merel heeft een bad genomen en was half verscholen achter de takkenwal haar veren pakket aan het gladstrijken.

In Nederland hebben we de Wet natuurbescherming. In deze wet is aangegeven dat er geen verstoring, op welke manier dan ook, mag plaatvinden bij alle inheemse vogels, hun nesten en eieren. In die wet staat dat alle nesten in het broedseizoen beschermd zijn. Buiten het broedseizoen geldt dit ook voor de vaste nesten en rustlocaties. Het broedseizoen is vastgelegd van 15 maart tot 15 juli. Binnen die dagen mag er dus geen verstoring plaats vinden. Is het toch noodzakelijk om in deze tijd iets te doen in de buurt van een nest wordt er speciale ontheffing aangevraagd bij de provincie. Gedragscodes worden gezien als handvatten om zorgvuldig te handelen. Door te handelen volgens de gedragscode kan schade aan vogels, maar ook andere planten en dieren worden voorkomen of tot een minimum worden beperkt. Bijvoorbeeld het een groot aantal meter rond een nest van een havik weg blijven.

De Winterkoning en de Heggenmus zingen of hun leven er vanaf hangt.

De Wet natuurbescherming en de zorgplicht geld net zo goed voor vogels in de stad als vogels in een natuurgebied, en daar heeft iedereen zich aan te houden. "Mag je niets meer in de tuin doen tussen maart en juli? Dat valt gelukkig mee. Aangeraden wordt, hou je aan de zorgplicht. Hou je haag een paar dagen voor het snoeien even goed in de gaten of er veel vogel activiteit zijn. Neem een kijkje tussen de bladeren en kijk of je een nest ziet. Niets gezien? Dan mag je je haag rustig snoeien. Het is echter altijd lastig om dit met alle zekerheid te bepalen. Kom je tijdens het snoeien toch een nestje tegen? Ga er met een grote boog omheen om de gemaakte schade te beperken. Snoei pas na het broedseizoen of gewoon lekker niet en geniet van een tuin vol natuur. Volgens de Wet natuurbescherming duurt het broedseizoen van 15 maart tot 15 juli. Normaal gesproken hoeven de meeste hagen voor 15 juli niet gesnoeid te worden.