dinsdag 27 december 2016

Weer gezonde Vinken en Groenlingen

Tijdens een wandeling of fietstocht in de vrije natuur, of langs akkers waar bomen langs de sloten staan zie je bijna overal vinken opvliegen of in de bomen zitten. Groenlingen worden veel minder waargenomen. Waarom dat groenlingen in mindere maten voorkomen als de vink is nooit met zekerheid te zeggen. Feit is wel dat het groenlingen aantal veel lager is als de afgelopen wintermaanden. Heeft ziekte onder de groenlingen van het afgelopen jaar dan zo veel slachtoffers gemaakt?

Vinken zie je bijna overal.

Groenlingen kregen het dit voorjaar te verduren door infectieziekten. De groenling stonden dit jaar extra in de belangstelling bij het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC), het centrum dat ziekten onder in het wild levende dieren in Nederland signaleert en onderzoekt.

In het eerste kwartaal van 2016 zijn zestien meldingen van dode groenlingen en andere vinkachtigen binnengebracht bij het onderzoekinstituut. Hiervan konden twaalf vogels worden onderzocht. Uit het onderzoek bleek dat alle onderzochte groenlingen door een ziekte waren gestorven. Hierbij zijn vier verschillende ziekten als doodsoorzaak gevonden. Bij zes groenlingen was Het Geel (Trichomonas-infectie) de oorzaak, waarvan in sommige gevallen echter nog sprake is van een voorlopige uitslag (verdenking). Een speciale test (PCR-test) moet deze verdenking later dit jaar al dan niet bevestigen. De andere drie ziekten die als oorzaak voor de sterfte van de groenlingen werden aangetoond, zijn: vogelpokken, Yersiniose en Salmonella-infectie.

De groenlingen met Het Geel hadden een gelig ‘beslag ‘ in of een ontsteking van de krop. Vaak denken mensen bij het zien van een geel beslag of een ontsteking in de bek dat de vogel is doodgegaan door Het Geel, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn, omdat dit ziektebeeld ook bij andere ziekten past. Zo had ook de groenling met vogelpokken een hevige ontsteking van de krop en de groenling met Yersiniose had ook ‘beslag’ in de bek.

De ziekte Het Geel, die vooral bekend is als één van de doodsoorzaken bij duiven, is enkele jaren geleden ook bij groenlingen gevonden. In Engeland wordt de sterke daling van het aantal groenlingen in verband gebracht met deze ziekte. Ook in Zweden wordt vermeld dat de populatie groenlingen sterk is gedaald na de 1e uitbraak van deze ziekte in 2008. Het DWHC wil, samen met Sovon, het Vogeltrekstation en de Universiteit Utrecht, beter zicht krijgen op het vóórkomen en de verspreiding van Het Geel onder groenlingen en andere vinkachtingen in Nederland. In Nederland lijkt de ziekte (nog) geen effect te hebben op de populatieomvang, maar ook dit aspect zal door de betrokken organisaties worden onderzocht. Daarom hebben zij begin dit jaar via verschillende media een oproep gedaan om dode groenlingen en andere vinkachtigen te melden voor onderzoek naar de doodsoorzaak.

Deze groenling is kerngezond.

In de maand september van dit jaar werd er bij een groenlingen vogelmalaria vastgesteld. De groenling kwam uit Son en Breugel. Malaria bij vogels wordt veroorzaakt door verschillende soorten Plasmodium parasieten. Mensen zijn niet gevoelig voor vogelmalaria. Zieke vogels vertonen symptomen als het bol in de veren zitten, kortademigheid, uitdroging en plotselinge sterfte. Vogels vertonen ook verhoging (koorts) en kunnen soms zelfs hun lichaamstemperatuur juist verlagen als gevolg van een infectie. De kluut was een mager dier, de groenling had daarentegen een matig tot goede voedingstoestand. Vogelmalaria wordt overgedragen door steekmuggen, in Nederland waarschijnlijk door de huissteekmug (Culex pipiens). Deze mug en de vogelmalaria-parasiet zijn overal in Nederland aanwezig.

Meer vinkachtige, zoals de putters moest het ontgelden, maar wel in mindere maten. De gewone vink werd echter verschoond van een soortgelijke ziekte. Dat is ook te merken aan het aantal vinken die langs bosranden uit de bermen opvliegen en post vatten in de bomen als je er langs wandelt of fietst. Goenlingen zie je veel minder, hoewel het aantal toeneemt naarmate de winter voortschrijdt en de temperaturen dalen.

De vinken (links een vrouwtje en rechts een mannetje) hebben het er goed vanaf gebracht.