De Dodendraad met het wachthokje waar de grensbewaking een schuilplaats had
Gemeente Reusel-De Mierden heeft er met de 'De Dodendraad' weer een toeristische bezienswaardigheid bij. In België zijn er sinds 2011 in diverse gemeenten monumenten van de 'De Doodendraad' - zoals deze bij onze zuiderburen wordt genoemd - opgericht.
In de bossen, ten zuiden van Reusel heeft Heemkunde Werkgroep Reusel (HWR) langs de fietspad de elektrische draadversperring nagebouwd. Als u vanaf de Grote Cirkel naar de Achterste Hoef in Bladel fietst komt u het monument tegen. De plaats waar het monument is opgetrokken ligt daar zo'n 150 meter van de Belgische grens, maar de draad was tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) in werkelijkheid niet gespannen, maar langs het kanaal bij Arendonk.
De kleine monumenten die sinds 2011 aan de Belgisch / Nederlandse grens zijn opgericht zijn nagebootst en zijn qua bouw soms afwijkend van de werkelijke situaties in 1915.
Moeilijke tijden in Arendonk tijdens de Duitse bezetting
In Arendonk zijn de gevolgen van de Groote Oorlog nog altijd zichtbaar en voelbaar. In 1915 werd het dorp gesplitst door de dodendraad. Honderd jaar later bestaat het dorp nog steeds uit twee parochies met elk hun eigen verenigingsleven. De voetbalmatchen FC Vrij tegen Verbroedering Arendonk zijn derby's op het scherp van de snee.
Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog werd deze gehele versperring in korte tijd gesloopt door inwoners uit de buurt. De koperdraad en het hout van de palen brachten goed geld op. Overigens konden de boeren een en ander goed gebruiken om hun weiden opnieuw af te sluiten. Van de "draad des Doods" is vrijwel niets meer over, behalve een klein monument aan de Nederlandse grens tussen Epel (L) en Sippenaeken (B).
De gevolgen van de Nederlandse neutraliteit in WO1
De kennis van de Eerste wereldoorlog blijft doorgaans beperkt tot de wreedheid van de Duitse inval in o.a. België en de uitzichtloze loopgravenoorlog in de Belgische Westhoek. De geschiedenis van bezet België is minder bekend en helemaal vergeten zijn de gebeurtenissen aan de Belgisch-Nederlandse grens, waar de Nederlandse neutraliteit grote gevolgen had. Denk daarbij aan de gigantische vluchtelingenstroom richting Nederland en de oprichting van een elektrische grensversperring, beter gekend als “de dodenraad”.
Maar er was meer. Denk bijvoorbeeld aan de onmogelijkheid om de enclaves van Baarle-Hertog te bezetten, waardoor het illegale briefverkeer via het postkantoor van Baarle-Hertog op gang kwam, of aan het militaire zendstation MN 7 dat in de Belgische enclaves werd opgericht. De grote prijsverschillen aan weerskanten van de grens leidde dan weer tot nooit geziene smokkelpraktijken. Duizenden rekruten voor het Belgische leger, spionnen en Duitse deserteurs probeerden de rijksgrens te passeren, waarbij vele honderden dodelijke slachtoffers vielen.
Alles hierover op de websites:
www.dodendraad.org/, www.amaliavansolms.org/dodendraad, www.amaliavansolms.org/dodendraad-extra en www.eerstewereldoorlog.nu/
Oude kaart waar de Dodendraad was geplaatst. Ter hoogte van Arendonk (rechtsonder) was dat langs het kanaal en niet langs de grens met Reusel.