Natuurgebied Zwartven in Hooge Mierde is een van de zeldzame stuifzandgebieden in zuid Nederland
Het stuifduin bij het natuurgebied Zwartven is het op een na hoogste punt van Brabant (33,5 +NAP), een beschermd natuurmonument op een hoge zandrug. De oorspronkelijke heide werd in stand gehouden met schapen. Door gras te plaggen en bomen te rooien is het landschap weer in zijn oude glorie hersteld. Van levend stuifzand is in Noord-Brabant bijna niets meer over. En buiten de provincie al helemaal niet, op enkele nationale parken na. Op het Zwartven is dit stuivende zand nog wel aanwezig.
In 2004 werd het gebied opengekapt, zodat het zand weer kan gaan stuiven. Daarom komen hier allerlei bijzondere dieren en planten voor, die je buiten het stuifzand niet gauw zult aantreffen. Aan de voet van de ‘berg’ ligt het Zwartven zelf. Van zand tot water: en dat in een klein natuurgebiedje. In 2011 werd het natuurgebied nog getroffen door een zeer grote brand. Uiteindelijk bleek het om 800 vierkante meter te gaan. De brand woedde vlakbij camping 't Zwartven. Zo'n zestig brandweerlieden hadden het vuur na een paar uur blussen onder controle.
Het gebied is 52 hectare groot. Bezoekers kunnen parkeren aan de Parkeerplaats langs het Turnhoutsepad, aan de zijkant van camping Zwartven (genoemd naar...), waar in het restaurant koffie gedronken kan worden.
Rood Bekermos (Cladonia coccifera)
Rood bekermos (Cladonia coccifera) is zonder twijfel het kleurrijkste voorbeeld uit de groep bekermossen: grijsgroene korstmossen met bekervormige structuren. Op de rand van de bekertjes zitten de knalrode vruchtlichamen. Hier vormt rood bekermos zijn sporen, net als paddenstoelen. Geen gekke vergelijking, want paddenstoelen zijn de vruchten van een schimmel (zwamvlok) en korstmossen bestaan ook grotendeels uit schimmel.
Soms groeien de vruchtlichamen (ook wel apotheciën genoemd) keurig op de rand van een beker, soms op een zijtak van de beker en soms vullen ze het hele bekertje op. Daardoor ontstaan allerlei vormen, leuk uitkiezen voor de foto, maar soms lastig bij het op naam brengen. De groenige kleur van het bekermos komt van de algen, die net onder de opperhuid zitten. Korstmos is een combinatie van schimmel en alg en een schoolvoorbeeld van symbiose: de alg helpt de schimmel aan voedingsstoffen, de schimmel beschermt de alg tegen weersinvloeden.
Fijn Bekermos (Cladonia chlorophaea)
Fijn Bekermos (Cladonia chlorophaea) komt bijna alleen op bomen en hout voor. Het er sterk op lijkende Bruin bekermos (Cladonia grayi) leeft meestal op de grond. Andere soorten die op hout voorkomen zijn Rode heidelucifer (Cladonia floerkeana), Rafelig bekermos (Cladonia ramulosa), Rood bekermos (Cladonia coccifera), Dove heidelucifer(Cladonia macilenta) en de Turflucifer (Cladonia incrassata). Ook hier ontbreken vaak de apotheciën en zul je het moeten doen met de kleur, de grootte en de al dan niet aanwezige sorediën van de grondschubben.