zondag 5 juni 2016

Bosbeekjuffer (of beekjuffer)

Door de vlinderachtige vlucht is de bosbeekjuffer (Calopteryx virgo) een opvallende verschijning bij veel beken. Bedreigingscategorie op de Rode Lijst: Bedreigd.


De bosbeekjuffer (Calopteryx virgo) is een 45 tot 49 mm grote Juffer die in vrijwel heel Europa voorkomt. Door het verdwijnen van zijn biotoop, langzaam stromende (bos)beken met een heel goede kwaliteit van het water, is de soort in Nederland sterk achteruitgegaan en staat dan ook op de Nederlandse Rode lijst (libellen) als bedreigd.

De bosbeekjuffer is te verwarren met de weidebeekjuffer, waarmee hij samen voor kan komen. De vleugels van mannetjes bosbeekjuffer zijn helemaal donker en die van de weidebeekjuffer aan de basis en de top doorschijnend. De vleugels van de vrouwtjes zijn bruinig respectievelijk meer groen doorschijnend van kleur.

De bosbeekjuffer vliegt van mei tot begin augustus. Vanaf zitposten verdedigen de mannetjes hun territorium. Hij laat indringers de binnenkant van zijn vleugels zien en wint meestal het daaropvolgende (schijn)gevecht.

Vóór de balts laat het mannetje de rode stip aan de onderkant van zijn achterlijf aan een passerend vrouwtje zien. De balts verschilt per soort van de familie Beekjuffers. Het vrouwtje zet na de paring, die zo'n vijftien minuten duurt, de eitjes met haar ovipositor (legbuis) af in waterplanten. Ze begeeft zich daarbij soms helemaal onder water.

De ontwikkeling van larve tot imago duurt minimaal twee jaar.

Bosbeekjuffers die ziek worden, vliegen weg van hun territorium. Dit is gebleken uit onderzoek in Finland, waar deze dieren bewust ziek werden gemaakt. De zieke exemplaren vlogen tot vier keer zo ver weg als de gezonde. Onduidelijk is nog wat de verklaring voor dit fenomeen is.