Project Herinrichting Beekdal Groote Beerze
De ligging van het nieuwe traject loopt over de oude dorpsgrens tussen Casteren en Netersel. De beek vormde voor de ruilverkaveling, einde jaren 60, begin jaren 70 de natuurlijke dorpsgrens. Tijdens de ruilverkaveling is de beek verbreed, verdiept en recht gemaakt. Het doel van de kanalisatie was er op gericht om het water zo snel mogelijk af te voeren en zo de akkers beter bewerkbaar te maken. Destijds konden de boeren in het voorjaar de akkers niet op omdat ze er te nat bij lagen. Toen kende men nog geen extreme regenval en lange periode van droogte. Het klimaat in ons land en zeker op de zandgronden was veel gematigder. De winters waren kouder, er lag geruime tijd sneeuw, en waren de winters en het voorjaar nat. De zomers waren wel droger, maar niet extreem.
De laatste jaren kennen we door de klimaatsverandering, veroorzaakt door menselijk handelen, vaak periodes met soms langdurige en extreme regen, zelfs in de zomermaanden. De laatste jaren is het in de zomer veel warmer, en valt er lange tijd geen regen. De landbouw mag dan, om verdere verdroging in de natuur tegen te gaan, geen oppervlaktewater onttrekken om de akkers en weilanden te beregenen. Ook de industrie verbruikt tegenwoordig veel grondwater voor productieprocessen en koeling. Daarom is het hard nodig om geen druppel regenwater onbenut naar de Noordzee te laten stromen.
Het project 'Herinrichting beekdal Groote Beerze' is er op gericht om de verdroging tegen te gaan en bij extreme regen het water te kunnen bergen. Door het bergen van regenwater wordt voorkomen dat er extreme wateroverlast ontstaat. Het water wordt dan zo lang mogelijk vastgehouden in de daarvoor ontworpen lage delen. Het water krijgt dan de gelegenheid om de grond in te zakken, wat bijdraagt tot een hogere grondwaterstand. Door de verondieping van de beek en de sloten wordt de drenagewerking verminderd. Omdat de meandering de beek ongeveer twee maal zo lang maakt, blijft het water ook langer in het gebied. Door de versmalling van de beek neemt de stroomsnelheid ook weer toe, wat de waterkwaliteit verbeterd.
De meandering zorgt er ook voor dat het water in de bochten erosie veroorzaakt, waar zich dan sedimenten afzetten. Bij een hoger stroomsnelheid krijgen zwevende deeltje in het water minder tijd om te kunnen bezinken, en wordt er meer materiaal in suspensie (vaste stof in een vloeistof) meegesleurd. Omdat in de binnenbochten de stroomsnelheid afneemt kan het sediment zich op de zanderige buit de waterlijn af zetten. Daarbij ontwikkelt zich een habitat voor beekplantjes en dierlijk beekleven.
Woensdag 22 september 2021 werd begonnen met het dempen van een deel van de oude beekloop van de Groote Beerze. De grond die daarvoor gebruikt wordt komt van de Neterselse Heide, wat deel uit maakt van het project Natte Natuurparel De Utrecht. De toplaag wordt verwijderd vanwege de nutriënten. Op de arme ondergrond ontwikkeld zich natuur. Bij veel regen zullen de afgegraven percelen wel eens water op maaiveld staan.
De aangevoerde grond wordt met de bulldozer de oude beek in geschoven. In de huidige beekloop groeit het vrij zeldzame 'Drijvende Waterweegbree'. Op diverse plaatsen wordt het Drijvende Waterweegbree met een graafmachine naar de nieuwe meander getransplanteerd. Dat wordt op meerdere plaatsen langs het traject zo gedaan.
Hiermee is de herinrichting nog niet klaar. Ook dat blijf ik volgen en zal daar de komende tijd video's van publiceren.