donderdag 30 december 2021

Zeldzame kleine Lilabruine schorsmycena

Vanmorgen heb ik in Reusel op de Belevensche Heide (de omgeving rondom het Beleven) enkele foto's gemaakt van een zeldzaam klein zwammetje. Het is de redelijk zeldzame Lilabruine schorsmycena. Een vrij algemeen tot zeldzame soort, maar toch bedreigde door een afnemen van een geschikt habitat.


Op Verspreidingsatlas.nl staat melding dat de Lilabruine schorsmycena (Mycena meliigena) vrij algemeen, maar bedreigd is.

Het kleine zwammetje staat als zeldzaam te boek. Slechts 170 geregistreerde vindplaatsen in Nederland. Groeit op (meestal met mos bedekte) schors van verschillende levende loofbomen. Herfst tot winter.

Pileus (het hoedje) met een diameter van 5-10 mm, halfronde, parabolische tot convexe, vaak enigszins afgeplat of centraal centraal, sulfaat, doorschijnend-gestreept, pruinose, vinaceous rood, bruinroze, donker violet, lichtbruin met een lila tint, bruiner op de leeftijd. Lamellen 6-14 die de steel bereiken, breed, de rand convex, oplopend naar subhorizontaal, sierlijk, min of meer aflopend met een korte tand, aanvankelijk concoloreus met de pileus, pallescent, witachtig, uiteindelijk min of meer sepia grijsbruin, de randbleker. Stipe4-20 x 0,2-1 mm, gebogen, pruinose tot witte floccose, glazig, glanzend, min of meer concoloreus met de heup, de basis dicht bedekt met lange, witte fibrillen. Geur geen.

Basidia 30-36 x 10.5-13.5 µm, clavaat, 4 sporen, geklemd of 2 sporen, klemloos. Sporen van 4-sporen basidia 8-11 x 8-9,5 µm, van 2-sporen basidia tot 14,5 µm, Qav ~ 1.1, bolvormig tot subglobose, amyloïde. Cheilocystidia 15-40 x 6-14 µm, voorkomend gemengd met de basidia, clavaat, geklemd of zonder klemmen, bedekt met ongelijk verdeelde, eenvoudig tot vertakt, gebogen tot kronkelige uitwassen tot 12,5 µm lang. Pleurocystidia afwezig. Lamellar trama dextrinoid, wijnstok in het reagens van Melzer. Hyphae van de pileipellis 2,5-9 µm breed, bedekt met wratten of cilindrische uitwassen. Hyfen van de corticale laag van de steel divergeren, de terminale cellen tot 80 µm lang, meestal slank, clavaat, diverticuleren.


M. meliigena en Mycena pseudocorticola Kühner groeien vaak samen op dezelfde stam. M. pseudocorticola lijkt vaker voor te komen. Jonge, verse exemplaren van de twee soorten zijn niet moeilijk te scheiden, maar met de leeftijd worden ze allebei bruiner en kunnen ze moeilijk macroscopisch te identificeren zijn. Microscopisch lijken ze ook erg op elkaar. Maas Geesteranus (1982a) wees op een redelijk betrouwbaar karakter om ze uit elkaar te houden in de vorm en grootte van de terminale cellen van de steelcortex. In M. pseudocorticola deze cellen zijn stompe, niet langer dan 37 µm, terwijl veel langere, slankere cellen veruit de meer gebruikelijke soort zijn in M. meliigena.

De bruine kleuren in oudere exemplaren kunnen verwarring veroorzaken met M. supina (Fr.) P. Kumm., Maar die soort heeft cheilocystidia met slechts korte uitwassen. M. juniperina Aronsen heeft een lichtgele bruine heup en groeit op Juniperus communis .