Vogelbescherming Nederland kreeg veel meldingen van dode merels. Men was al geruime tijd bang dat het Usutu-virus zou gaan toeslaan in Nederland. Onderzoek aan dode vogels heeft nu definitief uitgewezen dat het Usutu-virus Nederland heeft bereikt. Het virus zorgde in 2012 voor een massale sterfte onder de merels in Duitsland. In september en oktober kwamen er ook talloze meldingen uit Gelderland, Noord-Brabant en Limburg.
De merels op deze foto's zijn kerngezond. Ze zijn zeer alert, en vliegen bij de minste onraad meteen weg.
Het Usutu-virus vindt zijn oorsprong in Afrika en wordt overgebracht door muggen. Vermoedelijk is het virus via trekvogels naar Europa overgebracht, waar het 2001 voor het eerst opdook in Oostenrijk. Vanuit daar verspreidde het zich over Europa, met in 2012 een massale slachting onder de merels in Duitsland tot gevolg. Meer dan 300.000 vogels stierven. In sommige Duitse steden was de sterfte zo massaal dat de merels praktisch verdwenen waren uit de tuinen en parken. Sindsdien waart het virus nog steeds rond in Europa en de laatste jaren ook in Nordrhein-Westfalen, de Duitse deelstaat die aan Nederland grenst. Het was dus wachten tot het virus in Nederland zou opduiken.
Weinig gevaar voor mensen
Het is zeer uitzonderlijk dat mensen besmet raken. Het virus wordt door steekmuggen, voornamelijk uit het geslacht Culex, overgedragen. In Europa zijn tot nu toe vijf patiënten met het Usutu-virus bekend, ondanks grootschalige uitbraken bij vogels. Bij drie van deze patiënten was het immuunsysteem verzwakt.
Herkennen zieke merel
Een merel die is besmet met het virus is vaak gemakkelijk te herkennen. Ze zien er - ook als er veel voedsel aanwezig is – ongezond en verzwakt uit. Ze zijn makkelijk te benaderen, hebben een slordig verenkleed en zijn sterk vermagerd. Verder hebben ze evenwichtsstoornissen en kunnen ze soms moeilijk vliegen. Na twee tot drie dagen zijn ze dood. De verwachting is dat merels uiteindelijk immuniteit tegen het virus zullen ontwikkelen.
Herstel
Toch is merelziekte niet iets waar we ons ernstig zorgen over hoeven te maken, zegt Rob Haan, Natuur- en Vogelwacht Biesbosch. "Het is een virus, dus de vogels worden er uiteindelijk immuun voor." Als merels het virus oplopen, zijn ze binnen twee dagen dood.