maandag 16 januari 2023

De waterinfiltratie vlaktes doen z'n werk

De vlaktes die bij de herinrichting van Natte Natuurparel De Utrecht zijn afgeplagd doen hun werk. Het regenwater wordt daar opgevangen om langzaam de in grond te infiltreren. Door het water te bergen en niet snel af te voeren, wordt het grondwaterpeil langzaam hersteld. Bovendien geeft het geen overlast stroomafwaarts. Als er veel water snel wordt afgevoerd, krijgen ze in Den Bosch natte voeten. Daar komt het water van de Kempische beken via de Dommel bij elkaar. En dat kan de Brabantse hoofdstad niet verwerken.


Het water uit de bergingsvlakte loop over de zandweg (Schotelven, Netersel) naar de sloot waar het weg stroomt.

Gisteren was ik bij de Groote Beerze, waar het water erg hoog staat. Er is de laatste maand zoveel water gevallen dat de velden die zijn afgeplagd blank staan. Daar moet het water de grond in trekken, zodat er in het voorjaar en in de droge perioden daarna voldoende voorraad in de grond zit dat de planten en bomen voldoende water aan kunnen, en dat het waterpijl de afname van grondwater aan kan als de akkers weer beregeld worden.

Nu zien we de resultaten van de herinrichting van natuurgebieden en van beekjes, zoals de Groote- en Kleine Beerze, de Raamsloop en de Reusel. In andere streken zijn en worden ook maatregelen genomen om het water te bergen als het veel regent. Niet snel afvoeren, zoals dar voorheen gebeurden, maar vasthouden. Water dat eenmaal naar de zee is weggelopen kan niet meer gebruikt worden om de natuur in stand te houden. Er is nog meer gedaan bij de herinrichting. Maatregelen die niet zo opvallen. Zo zijn sloten die water uit landbouwgebieden afvoeren omgeleidt naar o.a. de Groote Beerze. Zo wordt voorkomen dat voedselrijk water met meststoffen de natuurgebieden niet meer verreikt. Voorheen liepen er diverse sloten met uitgespoelde meststoffen en stikstof door de natuurgebieden, zoals de Neterselse Heide. Daar trok een deel van het water de grond in en bemesten zo stikstofminnende planten, waaronder het Pijpenstootje. Doordat die sneller groeien overwoekeren ze zeldzame planten die van arme grond houden.


Waterbergingsvlakte aan het Schotelven in Netersel.

De Neterselse Heide, ten noorden van Netersel, grenst naadloos aan Grijze Steen, Landgoed de Utrecht, Landgoed Wellenseind, de Mispeleindse Heide en de Landschotse Heide. Er is droge maar vooral ook natte heide te vinden. Moeraswolfsklauw, beenbreek en klokjesgentiaan komen er voor, evenals witte snavelbies en zonnedauw. Van de vogels kunnen blauwe kiekendief, boomleeuwerik en roodborsttapuit worden genoemd. Deze soorten hebben het de laatste jaren zwaar. Verdroging is de grootste oorzaak. Ook ten zuiden van het gebied ligt een landbouwontginning, Nieuwe Erven, die in de jaren 50 van de 20e eeuw tot stand kwam en, door toegenomen afwatering, van slechte invloed is op het waterbeheer.


Zandpaden op de Neterselse Heide staan blank. Voor de recreanten vinden dat mindere fijn, de natuur vaart er wel bij.

Waterschap De Dommel maakte werk van het project Natte Natuurparel De Utrecht. Dit project bestaat uit het beekherstel van de Raamsloop en de Reusel en het versterken van de natuurwaarden in de Natte Natuurparel De Utrecht. Dit doet het waterschap voor een meer natuurlijk, robuust en klimaatbestendig gebied. Een natte natuurparel is een belangrijk nat natuurgebied met bijzondere natuur die afhankelijk is van voldoende grondwater en een goede waterkwaliteit. Deze natuur kent verschillende kleine ecosystemen, ook wel verschillende habitattypen genoemd. Met een aantal daarvan gaat het niet goed. De meeste gebieden hebben last van verdroging. Het herstel van een goede waterhuishouding door méér en langer water vast te houden, is een belangrijke voorwaarde om de gewenste natuur te behouden of terug te laten keren. Het in stand houden van de gewenste natuur is het belangrijkste doel van het project.


Waterbergingsvlakte langs de toegangsweg naar de Neterselse Heide, vanaf de Ruttestraat, ten noorden van Netersel.