woensdag 16 oktober 2019

Herfstwandeling over Landgoed Wellenseind

Vanmorgen zag ik tijdens mijn wandeling over Landgoed Wellenseind een aantal mooie paddenstoelen en zwammen.Veel Vliegenzwammen, Eekhoorntjesbrood en Gewone Zwavelzwammen, maar ook minderbekende zoals de zeer zeldzame Kroontjesknotszwam en Bruine trilzwam. De natuur staat vol met paddenstoelen.

Kroontjesknotszwam (Artomyces pyxidatus)

De kroontjesknotszwam is een zeer zeldzame zwam, de eerste kroontjesknotszwam is pas in 1996 in Nederland gevonden (zie Verspreidingsatlas).

De kroontjesknotszwam of vertakt kroonknotsje heeft een eenjarig vruchtlichaam, 4-12 cm hoog. De rechtop staande takken zijn kandelaarachtig vertakt. De uiteinden zijn afgeknot, bekerachtig verdiept en als een kroontje getand. De kleur is bleek vleeskleurig tot beige of okergeel. Het vlees is geelwit, bij kneuzing bruin verkleurend en de geur is scherp kruidig. Je kunt ze vinden van juli t/m november op liggende ontbaste stammen van naald- en loofbomen. Het epitheton pyxidatus betekent "doosachtig" - een verwijzing naar deze vorm. Artomyces pyxidatus kan gedurende het groeiseizoen overal in Noord-Canada worden waargenomen. Het is een wijdverbreid verspreide soort, maar ongewoon in West-Europa. De schimmel produceert zijn harde, koraalachtige vruchtlichamen op groeiend hout. Basidia en basidiospores worden geproduceerd op het oppervlak op liggende ontbast hout.

In Nederland werd de soort pas in 2007 ontdekt maar foto's uit 2004 tonen aan dat de soort toen al in Nederland bij Valkenswaard voorkwam. Aanvankelijk werd als Nederlandse naam vertakt kroonknotsje gebruikt, maar kroontjesknotszwam heeft de voorkeur. Bij de eerste vondst in de duinen stelde het vrij kleine exemplaar van de Kroontjesknotszwam plaatselijke mycologen voor determinatieproblemen. De soort ontbreekt namelijk in de courant gebruikte zwammenliteratuur en lijkt enigszins op de Rechte koraalzwam. Die groeit eveneens op dood hout en heeft ook rechtopstaande, ranke vertakkingen. De Rechte koraalzwam is echter niet zo wit en vaak kleiner dan de Kroontjesknotszwam. Vooral de structuur aan de uiteinden van de vertakkingen verschilt: daar vind je de ‘kroontjes’ van de Kroontjesknotszwam, die ontbreken bij de veel algemenere Rechte koraalzwam. Aanvankelijk werd als Nederlandse naam vertakt kroonknotsje gebruikt, maar kroontjesknotszwam heeft de voorkeur.

Een nog kleien Grote sponszwam

De grote sponszwam (Sparassis crispa) lijkt op een spons. De breedbladige sponszwam (Sparassis spathulata) lijkt op de grote sponszwam en komt voor op de wortels van loof- en soms ook op die van naaldbomen. De zwammen zijn 10 – 40 cm breed, 10 - 15 cm hoog en 2 –5 kg zwaar. Ze hebben een bloemkoolachtige structuur met veel, gelobde vertakkingen. De blad- tot breed spatelvormige lobben zijn gekroesd, glad en hebben bruinwordende randen. De aparte paddenstoelen vormen samen een holte. De grote sponszwam komt voor op zandgrond in open bossen aan de voet van boomstammen en op stompen van naaldbomen, vooral op grove den. Verder komt ze voor op larix, fijnspar en douglasspar. De paddenstoelen zijn van juli tot december te vinden, maar vooral in september en oktober.

Dennenvlamhoed

De dennenvlamhoed (Gymnopilus penetrans alias: Gymnopilus sapineus ) is een paddenstoel uit de familie Strophariaceae. De soort komt van nature voor in Midden-Europa.

Eekhoorntjesbrood en Broze russula

Gewoon eekhoorntjesbrood (Boletus edulis) is een algemeen voorkomende eetbare paddenstoel die behoort tot de familie Boletaceae. Meestal wordt met de Nederlandse naam de ondersoort Boletus edulis susbp. edulis bedoeld. Het is een uitgesproken consumptiepaddenstoel die, ook in gedroogde vorm, onder andere in fondue verwerkt wordt. In de Alpen zijn deze boleten in gedroogde vorm veelgevraagd en duur. In de Italiaanse keuken heten ze porcini, ook in Nederlandstalige recepten wordt die naam veel gebruikt.

De broze russula (Russula fragilis) is een schimmel die behoort tot de familie Russulaceae en komt voor in bossen in Europe, Azië en Noord-Amerika. Het vruchtlichaam is een kleine, fragiele paddenstoel met een lange steel en kan een verscheidenheid aan kleuren hebben.

Eikenbloedzwam.

Eikenbloedzwammen zitten dakpansgewijs in korsten op stammen en takken van dode eiken maar nagenoeg nooit op ander loofhout, kleur is van de bovenzijde oker tot roest/bruin met een witte groeirand, onderzijde is oker/bruin of rood/bruin wanneer hij beschadigd wordt kleurt hij rood algemeen.

Het vruchtlichaam leerachtig is korstvormig, met weinig afstaande randen, Ø 1-4 cm. Bovenzijde van de schijnhoedjes fijnharig, gezoneerd, okerbruin-grijzig, rand wittig. Onderzijde glad, bleek tot donker geel- of kastanjebruin, na beschadiging rood bloedend.
Sporeekleur wit.

Fraaisteelmycena

De Fraaisteelmycena (Mycena inclinata) is een paddenstoel uit de familie Mycenaceae. De soort werd voor het eerst beschreven in 1838 als Agaricus inclinatus door Elias Magnus Fries. Op grond van de huidige kennis zijn ook Agaricus galericulatus var. calopus Fr. (1873) en Mycena galericulata var. calopus (Fr.) P.Karst. (1879) synoniemen voor Mycena inclinata.

Gele korstzwam

Een van de meest opvallend gekleurde paddenstoelen is de gele korstzwam, Tremella mesenterica. Het is een zwam die er niet uitziet als paddenstoel, maar bestaat uit een eenvoudige, geplooide korst. Er zijn geen plaatjes of buisjes aan de onderkant van waaruit de sporen worden weggeschoten. De plooien doen aan hersenplooien denken. De zwam staat op diverse soorten dood loofhout en hoort tot de top tien van soorten die het hele jaar door gevonden kunnen worden.

Gewone zwavelkop

De Gewone zwavelkop (Hypholoma fasciculare, synoniem: Psilocybe fascicularis) of het dwergzwavelkopje is een giftige paddenstoel die tot de familie Strophariaceae behoort.

Gewoon meniezwammetje

Het gewoon meniezwammetje (Nectria cinnabarina) is een lid van de klasse der Sordariomycetes dat opvalt als kleine stipjes op dode takken. De zwam komt voor in een zich seksueel voortplantende vorm en in een aseksuele vorm. De laatste staat ook bekend onder de naam Tubercularia vulgaris. Er zijn twee duidelijke stadia bij deze schimmel. Eerst manifesteert het zich in de vorm van lichtroze vlekjes op hout. Er worden talloze ongeslachtelijke sporen gevormd. Deze heten conidia. Het tweede stadium bestaat uit donkerrode wratjes, die de sporenzakjes dragen.

Spekzwoerdzwam en Valse Hanekam,

Spekzwoerdzwam (Merulius tremellosus) is een in Nederland zeer algemene paddenstoel. Ook al klinkt de naam zeer eetbaar, de soort is niet geschikt voor menselijke consumptie. Het is een taaie, gelei-achtige paddenstoel, die van september tot en met november te vinden is op sterk verrot hout van loofbomen en incidenteel ook naaldbomen. De waaiervormige, rozig-grijze bovenkant van het vruchtlichaam, dat tot 10 centimeter groot wordt, is wollig en viltig. Aan de onderzijde zijn gele tot oranje ribbels te zien. De hoeden steken meestal duidelijk naar voren uit.

De Valse hanenkam groeit op dood hout, naalden en soms bladeren, in naald- en gemengd bos op voedselarme grond en in heide en schrale, mosrijke graslanden. De Valse hanenkam is een vrij kleine tot middelgrote plaatjeszwam, die zowel in (dichte) groepen als alleen voorkomt. Hij is makkelijk te herkennen door zijn trechtervorm, zijn oranjegele kleur en de dicht opeenstaande, gevorkte, lamellen. Sommige exemplaren echter zijn bleek tot bijna wit.