Deze twee gaaien vormen waarscheinlijk een koppel
De Gaai (Garrulus glandarius) begrijpt wat zijn partner wil, iets wat tot nu toe alleen bij de mens aangetoond, volgens onderzoekers Ljerka Ostojić, Rachael C. Shaw, Lucy G. Cheke en Nicola S. Clayton van De Universiteit van Cambridge vast stelden. Het Britse wetenschappelijk vakblad PNAS publiceerde daar in 2013 al over. Onderzoekers van de universiteit van Cambridge haalden diverse stelletjes Vlaamse gaaien uit elkaar. De vrouwtjes werden in een apart hok gezet. De mannetjes konden niet bij de vrouwtjes komen, maar de vrouwtjes wel zien. Vervolgens voerden de onderzoekers de vrouwtjes één bepaalde soort larf, een wasmot of een meelworm. De vrouwtjes waren er gek op. Na enige tijd mochten de mannetjes weer bij hun vrouwtjes komen. Ze kregen toen de keuze: hun vrouwtje een wasmot of een meelworm cadeau doen. De vrouwtjes die in de periode ervoor alleen maar wasmotten hadden gehad, kregen van hun mannetjes een meelworm. Voor de vrouwtjes die alleen meelwormen hadden gehad, kozen de mannetjes een wasmot uit. De vrouwtjes waren maar wat blij met die verandering in hun daarvoor zo eentonige dieet.
De onderzoekers experimenteerden ook met andere soorten voedsel en situaties waarin mannetjes hun vrouwtjes niet konden zien. Uit die experimenten bleek dat mannetjes moeten zien hoe hun vrouwtjes voortdurend hetzelfde maaltje krijgen om te weten dat ze haar iets anders voor moeten schotelen. Dat wijst erop dat de Vlaamse gaaien niet uit het gedrag van hun vrouw afleiden wat ze wil, maar echt reageren op de innerlijke toestand van de dames. De resultaten wijzen erop dat Vlaamse gaaien kunnen bedenken dat een andere Vlaamse gaai een bepaald verlangen heeft. "Het toeschrijven van een bepaalde innerlijke toestand aan iemand anders, vereist het basale begrip dat anderen van je verschillen en dat de innerlijke toestand van anderen onafhankelijk is en anders is dan die van jezelf," vertelt onderzoeker Ljerka Ostojic.
Het idee dat Vlaamse gaaien zich daarvan bewust zijn, wordt ook onderschreven door iets anders wat de onderzoeker tijdens hun experimenten zagen gebeuren. Wanneer mannetjes de gelegenheid kregen om hun vrouwtjes te voeden, kozen ze voor voedsel dat het vrouwtje al een tijdje niet gehad had en waar ze dus extra naar zou verlangen. Maar wanneer de Vlaamse gaaien het vrouwtje niet konden voeden en konden kiezen uit een wasworm of meelworm, kozen ze voor de worm waar ze zelf trek in hadden. Dat schrijven de onderzoekers in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.
Maar waarom is het voor Vlaamse gaaien belangrijk om te weten wat hun vrouwtjes willen? De onderzoekers vermoeden dat het alles te maken heeft met het feit dat Vlaamse gaaien monogaam zijn en dus voor lange tijd een relatie aangaan. In zo’n situatie is het belangrijk om op elkaars innerlijke staat te kunnen reageren. Wanneer mannetjes weten wat hun vrouwtje nodig heeft, kunnen ze haar dat geven en laten zien dat ze een goede partner zijn. "Je kunt het vergelijken met een man die zijn vrouw chocolaatjes geeft. Het geven en ontvangen van chocolaatjes is een belangrijk bindmiddel, maar een man die zijn vrouw chocolaatjes geeft die ze op dat moment echt wil hebben, verbetert de band met haar op veel effectievere wijze: hij komt in een goed boekje te staan en bewijst dat hij een betere levenspartner is."