zondag 15 oktober 2023

Gestreept nestzwammetjes op houtsnippers

Vanmorgen werd ik geregeld blootgesteld aan flinke regenbuien. Met regenbroek en regenjas ben ik toch van huis gegaan. Als eerste naar ons voormalige bos, de Petersbraak aan De Muilen in Netersel. De "Petersbraak" is een plaatselijk bekent stuk landbouwgrond met ook een bosperceel van precies een hectare. Het bos bestaat uit ongerept gemengd loof en naaldhout, oud en jong. Een mooie plaats om naar paddenstoelen te zoeken. Daar vond ik weer grote hoeveelheden van het Gestreept nestzwammetje. Dat is een klein zwammetje dat als het gerijpt is het hoedje afwerpt en de "eitjes" zichtbaar worden. Die eitjes bevatten de sporen en worden door regendruppels uit het kommetje geslingerd.


Gestreept nestzwammetje - Cyathus striatus

Het Gestreept nestzwammetje is vooral te vinden op de grond op dood hout (spaanders, strooisel, twijgen en stronken) van loofbomen, struiken en op andere plantenresten. Het groeit vaak in dichte groepen. Op de bodem van de beker liggen grijswitte eitjes (peridiolen) van 1 – 2 mm groot waarin zich de sporen bevinden. De eitjes zitten met een draadje vast aan de bodem van de beker. Ze worden door regendruppels weggeslingerd. De soort kan worden verward met het Geel Nestzwammetje of het Bleek Nestzwammetje. Ze verschillen echter duidelijk in uiterlijk.

Op houtsnippers zijn regelmatig nestzwammetjes te vinden. Kleine bekervormige zwammetjes die eruit zien als een klein nestje met daarin iets wat lijkt op kleine eitjes. Als de nestzwammetjes jong zijn, zijn ze bedekt met een vlies en in rijpe staat is het vlies eraf en zijn de 'eitjes' zichtbaar. Deze eitjes, ook wel peridiolen genoemd, zitten vol met sporen. Waterdruppels, die het 'nestje' raken, zorgen ervoor dat de 'eitjes' het nestje uit vliegen. Het Gestreept nestzwammetje legt daarbij een afstand af van gemiddeld 1,25 meter. Aan zo'n eitje is een kleverig knopje bevestigd dat, zodra het een grasspriet of ander voorwerp raakt, daaraan blijft vastzitten. Maar het eitje vliegt door en trekt een koordje, het funiculum, uit het kleverig knopje. Vervolgens wordt het eitje in zijn vlucht gestopt en slingert zich door de middelpuntvliedende kracht om het voorwerp waaraan het kleverig knopje is geplakt.


Verschillende wetenschappers hebben zich in de loop van de tijd bezig gehouden met de vraag hoe het afschieten in zijn werk gaat en hoe ver zo'n eitje kan vliegen.