zondag 6 september 2015

De Weteringen Valkenswaard

Vanaf de Zeelberg in Valkenswaard stoomt de Tongelreep op de grens van Valkenswaard en Leende. Ongeveer 300 meter voordat de Tongelreep de Zeelberg bereikt splitst de beek zich in drie afzonderlijke stromen. Voorbij de 'Drie Bruggen' heet het Budelse baan, omdat we op het grondgebied van Leende zijn. Aan de linker (noordwestelijke zijde) stroomt een waterloop naar de natuurvijvers 'De Weteringen' aan De Oase, achter het industrieterrein de Schaapsloop, en verder naar de Viskweekcentrum Valkenswaard.

De Tongelreep aan de Zeelberg / Budelse baan, die van de Achelse Kluis via Valkenswaard en Eindhoven uiteindelijk in de Dommel uit mond.

Hengelvijvercomplex De Weteringen aan de Oase in Valkenswaard is de afgelopen jaren uitgebreid met een natuurvijver. De natuurvijver maakt onderdeel uit van een veel groter project; de herontwikkeling van het Tongelreepdal. Deze herontwikkeling is al begonnen in 1999. De gemeente werkte hierbij samen met diverse organisaties, waaronder Staatsbosbeheer, Brabants Landschap en Waterschap De Dommel.

De Natuurvijver aan De Oase achter het industrieterrein in Valkenswaard

De uitvoering vond in verschillende fasen plaats. Zo is de Tongelreep over grote lengte weer een kronkelende rivier geworden en is het complete visvijvercomplex opgeknapt. In het gebied zijn ook extra voorzieningen gekomen voor recreanten. De natuurvijver kwam tot stand door goede samenwerking tussen de hiervoor genoemde partijen, nog aangevuld met IVN, Milieuwerkgroep Valkenswaard, Bosgroep Zuid Nederland, Sportvisserij Nederland, de Kempische vliegvisclub en natuurlijk HSV Venbergen.

De Knobbelgans en de eenden zijn vertegenwoordigd op de vijvers aan de zuidoost zijde van de Tongelreep (grenzend aan het Leender bos)

In het westelijke deel van het Leender bos liggen vier grote natuurvijvers en een vijverpark van Viskweekcentrum Valkenswaard. Deze vijvers worden beheert door Staatsbosbeheer. Een wandelroute van het Leender bos doet ook de vijvers aan. De laatste vier foto's van deze serie zijn gemaakt aan de vijvers van Landgoed Valkenhorst aan de noordzijde van de Leenderweg.

 

Locatie De Weteringen, of retentievijvers in Valkenswaard.

UPDATE 17-11-2020: Retentievijvers zijn vijvers die water op kan vangen of langzaam kan afvoeren. Omdat de bestaande retentievijvers in Valkenswaard niet meer voldoen aan de eisen waarvoor ze destijds bedoeld waren, worden ze door het waterschap binnenkort anders inrichten.

Retentievijvers zijn aangelegd om tijdens en na hevige regenval het water op te vangen (bufferen). Maar ook om het vertraagd af te voeren zodat het watersysteem in de omgeving niet overbelast wordt. Tijdens een hevige regenbui en hoge waterstanden in de Tongelreep vult de sloot genaamd TR13 de retentievijver. De vijvers werden alleen ingezet als er extreme situaties optraden. Een van de werkzaamheden is aanpassen van de constructie die de inlaat van het water regelt. De vijvers worden hierdoor tussen 1 november en 1 april continu gevuld en vol gehouden. Ook als er geen extreme situaties zoals hoogwater aan de orde zijn. Het water kan vervolgens vastgehouden worden.

Water en klimaatverandering kennen geen grenzen. Dat maakt dat we met zijn allen verantwoordelijk zijn voor wateroverlast en de aanpak van droogte. Actie is nu nodig om uw omgeving voor iedereen leefbaar te houden. Samen kunnen we ervoor zorgen dat we beter voorbereid zijn op de extremen in het weer. Samen, want alleen dan zijn we in staat uw belangrijke maatschappelijke thema’s te verbinden met water. Op die manier kunnen we in samenhang de vraagstukken van uw omgeving aan pakken.

Een maatregel die hieraan bijdraagt, is de aanleg van klimaatbuffers. Klimaatbuffers geven water de kans te infiltreren en zo het grondwater aan te vullen. We zoeken in de omgeving naar gebieden waar we water vast kunnen houden in de bodem. Op deze manier stroomt het water niet weg, maar geven we het water de kans om in de grond te zakken en zo het grondwater aan te vullen. En om verdroging in het gebied tegen te gaan. Vooral de beschermde natte bossen tussen de Tongelreep en de retentievijvers hebben voordeel van het langer vasthouden van het water. Het grondwater wordt in de bossen langer vastgehouden en kan in de zomer niet te ver weg kan zakken.

De retentievijvers zijn in het verleden aangelegd als viskweekvijvers. In 2010 heeft het waterschap deze vijvers gekocht en ingericht als filter voor verbetering van de waterkwaliteit in de Tongelreep. Deze vijvers waren ook aangewezen om water vast te houden. In 2018 bleek dat de vijvers geen effect hebben als waterberging bij hoogwater. De vijvers zijn niet meer nodig om de waterkwaliteit van de Tongelreep te verbeteren, maar kunnen nu als wateropvang gebruikt gaan worden.

Wat gaan ze doen?
De werkzaamheden bestaan uit twee fases:
1) het vervangen van de huidige kleine stuwen door kleine stuwen waarmee we het waterpeil kunnen regelen.
2) het dempen van sloten die ongewenst grondwater naar de retentievijvers brengen.

Het dempen van de sloten heeft gevolgen voor de waterhuishouding. Daarvoor moet een projectplan gemaakt worden. Het dempen van de sloten is meegenomen in nabij gelegen project Herinrichting Tongelreep fase 1. Voor het vervangen van de kleine stuwen is geen projectplan nodig. Dit valt onder normale onderhoudswerkzaamheden.

Aannemer van Beers B.V. Hoogeloon gaat de werkzaamheden uitvoeren. Het vervangen van de stuwen gebeurt van 23 tot en met 27 november 2020. De aannemer dempt de sloot na 16 december 2020.

Bron: dommel.nl