Mijn visuele natuurverhalen

Mijn naam is Jozef van der Heijden. Ik woon in de Brabantse Hulsel. Ik fotografeer al sinds de 70er jaren. Ik begon met een kleinbeeld fotocamera en een Super 8 filmcamera met geluidsregistratie. Op de boerderij filmde ik Groenlingen en Kneuen die de jongen op hun nest verzorgde. Mijn interesse gaat naar de natuur in het algemeen. Van vogels tot paddenstoelen, mossen, korstmossen en  landschappen. Maar vogels fascineren mij wel het meest. Daarnaast ben lid van diverse natuurbescherming organisaties.
(zie de logo's hieronder)

Volg mij op: en met jozefvanderheijden-foto.nl. Onderwerpen: Alles wat de natuur gedurende de jaargetijden bieden.
Bezoek ook mijn YouTube kanaal; youtube.com/JozefvanderHeijden met 330 video's en 835 abonnees.

Abonneer op mijn kanaal

Uitkijktoren Einderheide - Riethoven

De Uitkijktoren Einderheid aan het Aartsepad nabij Riethoven is sinds vrijdag 28 juni geopend en gratis toegankelijk. Vanaf de top op 26 meter hoogte kan dan het hele gebied van Riethoven tot Dommelen en de nieuwe Westparallel van de N69 worden overzien. De toren biedt niet alleen een mooi uitzicht vanaf het platform, maar ook op weg naar boven kun je genieten van het betoverende boslandschap. Eind januari 2024 werd begonnen met de bouw van de uitkijktoren aan het Aartsepad in de Einderheide van Riethoven.

Uitkijktoren Einderheide - Riethoven

De houten toren met wenteltrap, die te vinden is in het bosgebied Einderheide, leidt bezoekers naar een adembenemend overzichtsplatform op 26 meter hoogte. Vanuit hier kan men uitkijken over de wijde omgeving. De toren biedt niet alleen een geweldig uitzicht vanaf het platform, maar ook op weg naar boven kun je genieten van het betoverende boslandschap. Bovenop de toren komt een camera, zodat ook degenen die de toren niet kunnen beklimmen toch kunnen genieten van het uitzicht. En dat is nog niet alles. Ook zal de toren op korte termijn bewoond gaan worden door onze gevleugelde vrienden – de vleermuizen. Zo dient de kelder van de toren, met daarin speciale kasten, als veilige verblijfsplaats voor verschillende vleermuissoorten in het gebied. Dit met het oog op het behoud en bescherming van onze lokale biodiversiteit.

De uitkijktoren is gratis toegankelijk.

Eind 2021 werd de N69, de nieuwe verbindingsweg tussen Valkenswaard en Veldhoven in gebruik genomen. De nieuwe verbinding heeft als belangrijkste doel de veiligheid en leefbaarheid van het totale gebied en omliggende dorpen te verbeteren en is onderdeel van de gebiedsontwikkeling Grenscorridor N69. Dankzij allerlei maatregelen en projecten heeft de gemeente Bergeijk samen met de provincie Noord-Brabant en andere partners in het gebied ervoor gezorgd dat we veel meer dingen hebben kunnen realiseren dan de weg alleen.

Er is daarbij oog geweest voor inwoners, bedrijven, landbouw, landschap, natuur, water en recreatie. Zo hebben we de afgelopen jaren onder andere diverse recreatieve wandel- en fietspaden aangelegd, sluipverkeer werende maatregelen genomen, Ruiternetwerk ‘Paardrijden in de Kempen’ ontwikkeld, de Diepveldenweg en nu dus ook de uitkijktoren Einderheide in Riethoven gerealiseerd. Die laatste is het sluitstuk in een reeks gebiedsiconen rondom de provinciale weg N69. Met de komt van de toren ronden we in Bergeijk het totale project gebiedsontwikkeling Grenscorridor N69 af.

Uitkijktoren 't Meulke' - Liempde

In het stroomgebied van de Dommel nabij Liepde staat een piramidevormige kijktoren met het zicht over het water van het Dommeldal. Verder heeft u een weids uitzicht over de weilanden met hier en daar wat boompartijen. Het gebied ligt in de buurt van de benedenloop van de Dommel. Vanuit het struikgewas kunt u zwartkoppen en tjiftjaffen horen zingen. Het beheer is in handen van Het Brabants Landschap.

Uitkijktoren 't Meulke' in Liempde

De uitkijktoren ’t Meulke heeft veel wat weg van de piramidevormige uitkijktoren Landschotse Heide in Middelbeers. De vier houten palen lopen taps toe en komen in de top bij elkaar. In het midden van de toren vind je de ijzeren wenteltrap. Via deze trap bereik je het vierkanten en ijzeren uitkijkplatform dat is voorzien vaan een houten dak. Vanaf de top geniet je van het prachtige gevarieerde landschap van het Dommeldal: weilanden met hier en daar populieren die de perceelsgrenzen aangeven, de eeuwenoude bolle akkers en graanvelden.

’t Meulke is best een bijzondere naam. Het verwijst naar de 14de eeuwse Antselse of Autselse watermolen die hier enkele eeuwen geleden aan de Groote Waterloop heeft gestaan. Deze molen werd reeds in 1371 vermeld. De Groote Waterloop is tegenwoordig een gekanaliseerde beek die uitmondt in de nabijgelegen Dommel. De molen werd gebruikt als schorsmolen: eikenschors werd fijngemalen tussen de molenstenen om er vervolgens run van te maken. Ergens in de 16de eeuw is deze watermolen gesloopt. De exacte ligging van de molen is niet bekend, omdat die al was gesloopt voordat er nauwkeurige kadasterkaarten waren. Enkel de naam van deze uitkijktoren herindert nog aan dit stukje geschiedenis.

Wie naar de patrijs en de kwartel wil luistert maakt hier een goede kans. Ook hoor je er zwartkoppen en tjiftjaffen zingen.

Locatei: Kijktoren 't Meulke in Liempde. Adres: Meulekensweg, 5298 NL Liempde.

In 2005 werd er een plan ontvouwd tot herbouw van een watermolen op de plaats waar men de vroegere watermolen vermoedde. In april 2009 voerden veldarcheologen van de RCE (Rijksdienst voor het Cultureel Ergfgoed) ter plekke bodemonderzoek uit, doch meerdere dagen graaf- en speurwerk leidde niet tot vinden van de locatie van de molen

Kijkhut 'de Vogelaar' op ‘t Goorken - Arendonk

Het moerasgebied ‘t Goorken in het Belgische Arendonk is een groene diamant aan de Kempense kroon en ligt in de vallei van de rivier Wamp. In dit moerassig gebied zie je laagveen, heide, rietlanden, open water en wilgen- en gagelstruiken. Het bruist er van leven! Het Goorken is de ideale plek om van de rust te genieten als wandelaar en om vogels te spotten.

Vogelkijkhut 'de Vogelaar' op ‘t Goorken - Arendonk

Door het rechttrekken van de beekje de Wamp daalde het waterpeil waardoor het moerassige Goorken verlandde. Door kappingen ontstonden open waterpartijen en de oevers werden geplagd. Vandaag groeien er massa’s zonnedauw en zowel struikheide als dopheide steekt de kop op.

Het samenspel tussen zuur, Kempens grondwater en kalkrijk kanaalwater geeft het Goorken een uitzonderlijk hoge natuurwaarde. Grondwater, met voedselrijk water van de Maas, verrijkt de van nature ijzerrijke en voedselarme Kempense bodem. Deze plaatsen verruigen met planten als riet, harig wilgeroosje en koninginnekruid. Op de overgangen tussen het voedselarme en voedselrijke water ontstond trilveen met draadzegge en kleine egelskop.

Dieren zoals de groene kikker, de bandheidelibel, de alpenwatersalamander, de grote modderkruiper (een langgerekte spoelvormige vis), de Meerkoet, Dodaars, de blauwborst en de zeldzame waterspitsmuis voelen zich hier in hun nopjes. Met wat geluk zie je het heideblauwtje rondfladderen. Deze zeldzame vlinder komt in Vlaanderen enkel in de Kempen voor en heeft vochtige tot droge heide nodig om haar eitjes op af te zetten. Gallowayrunderen en paarden zorgen voor een natuurlijke begrazing van het Goorken.

Vogelkijkhut aan het Zwart Water - Lichtaart

Vanuit de vogelkijkhut aan de Lavendelweg nabij het Belgische Lichtaart (gemeente Kasterlee) kun je veel watervogels observeren. De oevers van het Zwart Water zijn niet toegankelijk vanwege de kwetsbaarheid van het gebied. Een wandelroutenetwerk zorgt ervoor dat je in de omliggende bossen wel goed kunt wandelen.

Vogelkijkhut aan het Zwart Water - Lichtaart

Het water oefent een sterke aantrekkingskracht uit op watervogels. Vooral in de herfst en winter verzamelen er honderden eenden. In het vroege voorjaar zetten amfibieën als gewone pad, bruine kikker, heikikker, groene kikker en alpenwatersalamander hun eitjes af in het ondiepe water. Als het volop lente is zijn fuut en dodaars present en zweven verschillende libellen boven het water met het risico achtervolgd te worden door een boomvalk.

Het Zwart Water bestaat uit een ven met aan de rand bos, gagelstruweel, wilgenbroek en schraalgrasland. Midden op het water is een drijftil waarvan vogels graag gebruik maken om uit te rusten en hun nest te bouwen.

Uitzicht over het Zwart Water.

Lang geleden was het Zwart Water en omgeving een open duinenlandschap waar de wind vrij spel had. Zand werd weggeblazen tot op een harde laag in de ondergrond, waarna het zich daar omheen verzamelde tot duinenruggen. De harde laag liet geen water door en gaf zo het ontstaan van een ven. Hierin ontwikkelde zich veen, beter gekend als turf, dat het water een donkere kleur gaf. Vandaar de benaming 'Zwart Water'.

Locatie: Uitkijkhut aan het Zwart Water - Lavendelweg, 2200 Kasterlee, België.

Vogelkijkhutten Natuurgebied Eksterheide - Beerse

In dit uitgestrekt natuurgebied Eksterheide (200 hectare) kan je vanuit drie verschillende kijkhutten watervogels, reeën en andere dieren bewonderen. Daarnaast zijn er ook (andere) gevleugelde vrienden zoals havik, zwarte specht en het bont dikkopje (dagvlinder) aanwezig in het gebied. De ecologische waarde van de Eksterheide zal de komende jaren nog verhogen door gerichte ingrepen.

Vogelkijkhutten Natuurgebied Eksterheide - Beerse

De Eksterheide is een uitgestrekt natuurgebied van 200 hectare aan de rand van de gemeente Beerse. Het gebied is in volle ontwikkeling: in 2009 werd het vroegere centraal gelegen private vliegveld afgebroken en werd het oorspronkelijke landschap (heide en landduinen) hersteld. De voorbije jaren werd er verder gewerkt aan het herstel van een halfopen heidelandschap, met naast natte en droge heide ook open landduinen, ondiepe vennen en heischrale graslanden. Bij dit historische landschap horen ook historische beheerders: een kudde Kempische heideschapen helpt ons dit heidelandschap in goede conditie te houden.

Vogelkijkhut Eksterheide, ten zuiden van het kanaal, Beerse

Locatie: Vogelkijkhut Eksterheide, ten zuiden van het kanaal, Beerse

Rondom dit heidelandschap ligt een gordel van eiken-berkenbossen en dennenbossen, aangevuld met recente aanplantingen van jong loofhout. Die dennenbossen, aangelegd als houtplantages, vormen we nu door gerichte kappingen geleidelijk om tot een gevarieerd gemengd bos, waar veel dieren en planten zich thuis in voelen. Veel diersoorten, zoals veldkrekel, boomleeuwerik, nachtzwaluw, rugstreeppad en veenmol, reageren erg positief op de veranderingen in het natuurreservaat, en namen recent flink in aantal toe.

Vogelkijkhut Eksterheide, ten noodoosten van de Hoge Bergen, Beerse

Locatie: Vogelkijkhut Eksterheide, ten noodoosten van de Hoge Bergen, Beerse

Vogelkijkhut Eksterheide, aan de Oostmalseweg, Beerse

Locatie: Vogelkijkhut Eksterheide, aan de Oostmalseweg, Beerse

Wandelroutes: Het Ekstergoorpad (1,8 km), toegankelijk voor kinderwagens; het Duivelskuilpad (2,7 km) en het Hoge Bergenpad (4,8 km).

De beheerder van het gebied, Agentschap voor Natuur en Bos geeft geen info m.b.t. parkeerplaatsen. Parkeren van een auto kan dan ook alleen maar op plaatsen waar dit is toegestaan.

Vogelkijkwand De Leeuwerk, Sint-Lenaarts

Het domein ‘De Leeuwerk’ in het Belgische Sint-Lenaarts is een 19 hectare groot gebied en werd door de gemeente Brecht in 1980 aangekocht. Het landschap toont de overblijfselen van de kleiputten die verwijzen naar de steenbakkerij geschiedenis van Sint-Lenaarts. Het domein is vrij toegankelijk voor wandelaars. Ongestoord bekende en vreemde vogels observeren doe je bij de kijkwand.

Vogelkijkwand De Leeuwerk, Sint-Lenaarts

Omstreeks 1930 waren er 19 steenbakkerijen langs het kanaal Dessel-Schoten. Er werden hier dan ook massa’s klei uit de bodem gehaald. De inwoners van Sint-Lenaarts worden niet zomaar de Kleipikkers genoemd. De Leeuwerk is een 19 hectare groot gebied dat nog herinnert aan het steenbakkersverleden. De gemeente kocht het aan met de bedoeling het typische kleiputtenlandschap te borgen. De waterplassen zijn dus geen natuurlijke vennen, maar ze werden door de kleipikkers uitgegraven.

Eerst was dit zware handenarbeid, nadien werden baggermolens ingeschakeld. De waterpartijen vormen nu een mooi stukje natuur. Ze zijn een thuis voor tal van vogels en zijn rijk voorzien van vis. In domein de Leeuwerk zijn er geen bewegwijzerde wandelingen, maar er zijn wel wandelpaden aangelegd, zodat iedereen er naar hartelust de natuur kan opsnuiven.

Locatie: Vogelkijkwand De Leeuwerk, Sint-Lenaarts

Parking Domein de Leeuwerk, Groenstraat, 2960 Brecht, iets voorbij de Groenstraat 20, aangegeven door de bruine richtingwijzer.

Kijkhut De Plaetse, Strabrechtse Heide - Heeze

Vogelliefhebbers hebben er even op moeten wachten maar in juni 2024 was de gloednieuwe vogelkijkhut op de Strabrechtse Heide nabij De Plaetse in Heeze helemaal gereed. Een koppeltje kleine plevieren of andere zeldzame vogels spotten? Met de nieuwe vogelkijkhut vlakbij natuurpoort De Plaetse in Heeze hebben vogelaars en andere natuurliefhebbers er een bijzondere observatieplek bijgekregen op de Strabrechtse Heide.

Vogelkijkhut De Plaetse, Strabrechtse Heide - Heeze

De Strabrechtse Heide was toe aan een vogelkijkhut om bezoekers de kans te geven zeldzame vogels te spotten. De heide telt in totaal 1850 hectare en is daarmee de grootste aaneengesloten heide van Noord-Brabant. Dit open heidelandschap is al eeuwen onveranderd. Je vindt er droge en vochtige heide, vennen, stuifzand en kleinschalige akkers. Veel zeldzame vogels vinden hier hun leefgebied zoals de nachtzwaluw, zwarte ooievaar, blauwborst en raaf. In het voor- en najaar strijken er kraanvogels en klapeksters neer.

Vogelkijkhut De Plaetse, Strabrechtse Heide - Heeze

Bij de vogelkijkhut, waarvoor een online inzamelingsactie werd gehouden, staat een bord met daarop ruim twintig verschillende vogelsoorten die in het natuurgebied voorkomen. Het gaat daarbij onder meer om de grauwe klauwier, klapekster en bruine kiekendief. Andere vogels voelen zich evenzeer thuis in de omgeving van de hut. Dat blijkt onder meer uit de karakteristieke roep van een zwarte specht. "Het is best bijzonder om die hier te horen", vertelde boswachter Erik Schram van Staatsbosbeheer, die onlangs nog een witte ooievaar en een aantal kleine plevieren bij de nieuwe vogelkijkhut spotte. Het idee voor de hut is in 2017 ontstaan. Samen met oud collega-boswachter Jap Smits pakte Schram het plan vervolgens op. De vogelkijkhut ligt op de heide, op een afstand van vierhonderd meter van natuurpoort De Plaetse. Schram: "De locatie is makkelijk toegankelijk, mensen hoeven maar een klein ommetje te maken."

Bij de vogelkijkhut is een oude landbouwenclave omgevormd tot vochtige heide. "Vogelkijkliefhebbers kunnen het gebied vanaf de rand beleven", aldus Schram. Vanuit de vogelkijkhut kunnen vogelspotters bijna 360 graden rondkijken. Het gebouwtje is opgetrokken uit onderhoudsarme materialen als beton en cortenstaal. Door de natuurlijke aankleding valt de hut, die is voorzien van een ‘groen’ dak, grotendeels weg in het landschap. Er zijn een paar verhoginkjes aangebracht, zodat ook kinderen over het open heidelandschap kunnen turen.

Aan de nieuwe vogelkijkhut, die op 15 juni officieel is geopend, hangt een prijskaartje van bijna 45.000 euro. Verschillende fondsen en overheden, waaronder de provincie Noord-Brabant leverden een financiële bijdrage aan het project. Daarnaast startte Schram via Stichting Buitenfonds een crowdfunding actie. De stichting werft geld voor projecten in de natuurgebieden van Staatsbosbeheer. Daarbij gaat het om zogeheten recreatie-plus voorzieningen waarvoor vanuit de natuurbeheerder geen regulier budget beschikbaar is. Via de online actie werd bijna 30.000 euro ingezameld. Schram: "Er zijn veel kleine bedragen binnengekomen. Ik ben er best wel een beetje trots op dat veel gulle donateurs, waaronder bezoekers van de Strabrechtse Heide, de actie hebben ondersteund."

Locatie Vogelkijkhut De Plaetse, Strabrechtse Heide - Heeze

Parkeren kan bij de Natuurpoort bij de Schaapskooi, aan De Plaetse 71, 5591 TX Heeze

Kijkhut 't Abts Moer op de Regte Heide - Goirle

De Regte Heide ligt ten zuidwesten van Goirle en ten zuiden van Riel. Het kenmerkende van de Regte Heide, is de dekzandrug van ongeveer 1 km breed, en vormt de waterscheiding tussen de Oude Leij (de bovenloop van de Donge) en de Poppelsche Leij. De overgang van de Regte Heide naar het beekdal van de Oude Leij, het Riels Laag, is nauwelijks verstoord. De enige vogelkijkhut in dit gebied is vogelkijkhut 't Abts Moer.

Vogelkijkhut 't Abts Moer op de Regte Heide - Goirle

De naam ’t Abts Moer boven de deur is gewijzigd in TAPSMOER - een verkorte versie van tAbtsMoer. Een vreemde spelwijziging, want de naam verwees namelijk naar: Veen in eigendom van de abt (het hoofd, van het nabijgelegen 'Klooster Nieuwkerk'. De hut is gebouwd door leerlingen van het plaatselijke ROC. Het geeft uitzicht over het dal van de Oude Lei. Natuurgebied De Regte Heide is een gevarieerd landschap met natte en droge heide velden, een onaangetast beekdal met vogel rijke, geheimzinnige bossen, cultuurhistorische landgoederen met statige lanen en 6 Keltische grafheuvels die centraal op het reservaat staan. Kortom, een bezoeker wordt getrakteerd op een brok geschiedenis en prachtige vergezichten op het uitgestrekte landschap. Er zijn verschillende wandelroutes uitgezet door de beheerder en eigenaar Brabants Landschap die vanuit drie verschillende parkeerplaatsen starten. De parkeerplaatsen zijn tevens voorzien van een informatiepaneel.

Over een lengte van 3 km grenst dit dal direct aan de Regte Heide, wat een, voor Brabantse begrippen, spectaculair hoogteverschil oplevert. Het betreft hier een zeer zeldzame overgang van hoge, droge en voedselarme heide naar laag, nat en voedselrijk beekdal. Door ontginning, ruilverkaveling en landinrichting zijn dergelijke gradiënten of natuurlijke overgangen nog maar op enkele plaatsen in Nederland aanwezig. U kunt hier veld- en boomleeuweriken zien, roodborsttapuiten en 's winters heeft u kans op klapekster.

De vogelkijkhut kan een aangenaam pauzemoment in een wandeling zijn. De vogelkijkhut ligt in het Riels Laag en is o.a. te bereiken via de korte (gele) wandeling vanaf het Riels Hoefke. De hut biedt een prachtig uitzicht over de uitgestrekte vlakte van het dal van de Oude Leij. De vogels die je hier kunt bewonderen, wisselen door het jaar heen. In het vroege voorjaar zie je er baltsende kieviten en grutto's, maar bijvoorbeeld ook de slobeend en zomertaling. In de nazomer strijken er allerlei doortrekkers neer, die wel weken in het gebied kunnen blijven hangen: lepelaar, kleine zilverreiger en aalscholver bijvoorbeeld.

Uitkijktoren Bels Lijntje - Turnhout

De uitkijktoren staat aan het 'Bels Lijntje', ten noorden van Turnhout. Het 'Bels Lijntje' is een fietspad over de voormalige Tramlijn tussen Tilburg, via Baarle Nassau en Baarle Hertog, naar Turnhout. De toren aan het ven 'Kleine Klotteraard' is eind 2008 gebouwd.

Uitkijktoren Bels Lijntje - Turnhout

De toren van het project ‘Bels Lijntje’ werd niet over het fietspad gebouwd zoals aanvankelijk gevraagd; maar in de berm naast het fietspad. Op die manier vormt de toren geen belemmering voor brandweerwagens, werkmaterieel, en geeft deze ook geen invloed op de doorstroming van het fietsverkeer op het Bels Lijntje. Door de toren op de berm te bouwen konden we ook een uitkijkplatform maken op het nivo van het fietspad op de Kleine Klotteraard dicht op het water.

De schuine opstelling van de toren is ons ingegeven door de aslijn van de Kleine Klotteraard , en die aslijn staat ook niet loodrecht op het Bels Lijntje. De basis van de toren, de gelijkvloerse verdieping is een groot platform voor observatie van de Kleine Klotteraard dicht op het water, en vooral toegankelijk voor oudere en minder mobiele mensen, rolstoelgebruikers, enz.

De eerste verdieping is een gesloten volume, die de mogelijkheid biedt tot het plaatsen van educatieve en informatieve voorzieningen en/of kan dienst doen als een af te sluiten bergruimte. De toren is vrij gesloten, doch met bewust geplaatste openingen voor plaatselijke doorkijk.

Bij het beklimmen van de eerder gesloten toren is het verrassingseffect des te groter als u de uitkijkplatforms betreedt. Er is een tussenplatform op +/- 8.5 meter met zicht op Kleine Klotteraard, het bovenste platform op +/- 11 meter biedt naast een nog ruimer zicht op de Kleine Klotteraard, ook zicht op het Zwart Water en op een groot stuk van het Bels Lijntje; dat precies als een kaarsrechte lijn, schuin onder uw voeten doorloopt.