donderdag 25 september 2025

Vogelkijkwand op De Leeuwerk - Sint Lenaarts

Het domein ‘De Leeuwerk’ in het Belgische Sint-Lenaarts is een 19 hectare groot gebied en werd door de gemeente Brecht in 1980 aangekocht. Het landschap toont de overblijfselen van de kleiputten die verwijzen naar de steenbakkerij geschiedenis van Sint-Lenaarts. Het domein is vrij toegankelijk voor wandelaars. Ongestoord bekende en vreemde vogels observeren doe je bij de kijkwand.


Vogelkijkwand op De Leeuwerk - Sint Lenaarts

Omstreeks 1930 waren er 19 steenbakkerijen langs het kanaal Dessel-Schoten. Er werden hier dan ook massa’s klei uit de bodem gehaald. De inwoners van Sint-Lenaarts worden niet zomaar de Kleipikkers genoemd. De Leeuwerk is een 19 hectare groot gebied dat nog herinnert aan het steenbakkersverleden. De gemeente kocht het aan met de bedoeling het typische kleiputtenlandschap te borgen. De waterplassen zijn dus geen natuurlijke vennen, maar ze werden door de kleipikkers uitgegraven.

Eerst was dit zware handenarbeid, nadien werden baggermolens ingeschakeld. De waterpartijen vormen nu een mooi stukje natuur. Ze zijn een thuis voor tal van vogels en zijn rijk voorzien van vis. In domein de Leeuwerk zijn er geen bewegwijzerde wandelingen, maar er zijn wel wandelpaden aangelegd, zodat iedereen er naar hartelust de natuur kan opsnuiven.


Waarnemingen.be meldt soorten als: Aalscholver, Blauwe Reiger, Brilduiker, Dodaars, Fuut, Geoorde Fuut, Grote Canadese Gans, Grote Zaagbek, Grote Zilverreiger, Kleine Zilverreiger, Knobbelzwaan, Kolgans, Kuifeend, Meerkoet, Nonnetje, Ooievaar, Pijlstaart, Purperreiger, Roerdomp, Slobeend, Smient, Visarend, Wilde Zwaan, Wintertaling, Witgat, Witoogeend, Zomertaling en Zwarte Zwaan.


Locatie: Vogelkijkwand De Leeuwerk, Sint-Lenaarts

Parking Domein de Leeuwerk, Groenstraat, 2960 Brecht, iets voorbij de Groenstraat 20, aangegeven door de bruine richtingwijzer.

donderdag 18 september 2025

Vogels in de Tuin, Bos, Water en Heide

Ook dit jaar is het vogelbestand weer achteruit gegaan. De natuur staat zwaar onder druk. Laten we hopen dat we later niet aangewezen worden om van vogels te genieten door deze op video te bekijken en dat de mens eindelijk werk maakt om de natuur te zien als de basis van ons bestaan en de natuur niet meer te blijven gebruiken als een bron van verrijking.


Vogels in de Tuin, Bos, Water en Heide

De stikstofdepositie blijft alsmaar toenemen en de regering komt niet met de gepaste maatregelen om de stikstof uitstoot een halt toe te roepen. Als gevolg daarvan, en door het gebruik van landbouwgif, zijn er veel minder insecten. De ouder vogels voeden hun jonge kuikentjes met dat eiwitrijke rupsen en insecten. De kuikentjes die uit het ei zijn gekomen zijn vaak al zo ondervoed dat ze al na een dag sterven. Andere liggen met gebroken pootjes in het nest door kalkgebrek. Ook die sterven na een paar dagen.

Ik wens de kijkers veel plezier met deze video. De video telt 35 hoofdstukken met allemaal verschillende vogelsoorten. De hoofdstukken worden getoond door met de muis over het beeld te bewegen. Onder in beeld verschijnt dan de naam van de vogel die op dat moment in beeld is. Er zitten fragmenten bij met vogels en hun levenswijze die je bijna niet ziet tijdens een wandeling.

Hoofdstukken in de video
00:00 Intro
00:07 Keep
00:26 Appelvink
00:34 Gaai
00:52 Heggenmus
00:58 Koolmees
01:03 Pimpelmees
01:05 Bonte vliegenvanger
02:20 Holenduif
02:44 Spreeuw
04:00 Boomklever
04:28 Grote bonte specht
05:08 Middelste bonte specht
06:36 Kleine bonte specht
07:01 Zwarte specht
08:52 Steenuil
09:34 Gele kwikstaart
09:59 IJsvogel
10:12 Blauwe reiger
10:41 Dodaars
11:25 Meerkoet
12:42 Kuifeend
13:14 Waterhoen
13:20 Fuut
13:57 Nijlgans
14:11 Grauwe gans
14:29 Grote Canadese gans
14:46 Knobbelzwaan
15:13 Wintertaling
15:25 Wilde eend
15:37 Lepelaar
16:03 Oeverloper
16:37 Kleine plevier
17:06 Roodborsttapuit
17:31 Boompieper
18:06 Buizerd

donderdag 11 september 2025

Vogelkijkhut in Kooldries Hoofsweer - Sint Lenaarts

De route naar de vogelkijkhut in natuurgebied Kooldries-Hoofsweer begint, komend van het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten over de N133, in de zijstraat van "Klein-Veerle", die naar het bosgebied leidt. De asfaltweg gaat over in een zandweg die even verder naar links afbuigt. Daarna gaat de route als maar recht door, waar je de vogelkijkhut aan de linker kant aantreft.


Vogelkijkhut in Kooldries Hoofsweer - Sint Lenaart

Aan de zuidkant van het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten op grondgebied van het Belgische Sint-Lenaarts, gemeente Brecht ligt het natuurgebied Kooldries en Hoofsweer. Aan de voormalige kleiputten - waar de grondstoffen werden opgegraven de baksteen fabrieken in de regio - is een vogelijkhut gerealiseerd. Een bezoekt aan Natuurgebied Kooldries en Hoofsweer in Sint-Lenaarts is pas geslaagd als je de vogelkijkhut hebt aangedaan. Neem zeker de tijd om vogels te spotten dankzij de vogelkijkwand aan de grootste van de 17 kleiputten.

De Kooldries meet 17 hectare en het Hoofsweer meet 30 ha. Kooldries kwam in beheer bij Natuurpunt en Hoofsweer bij het Agentschap Natuur en Bos. Uiteindelijk werden deze gebieden samengevoegd, maar het beheer bleef in handen van voornoemde organisaties. Dit gebied is een restant van de vroegere steenfabrieken. Tijdens het graven van het Kempisch Kanaal in de negentiende eeuw stootte men in de streek op omvangrijke kleilagen. Onmiddellijk naast het kanaal ontstonden er talrijke steenfabrieken, die van de klei gebruik maakten. Zij lieten vele kleiputten in het landschap achter.


Vogelkijkhut Hoofsweer, Natuurgebied Kooldries - Sint-Lenaarts (Brecht)

De ligging naast het kanaal creëert een wisselwerking tussen het uitdrogen en vernatten van de onderliggende kleilaag. Dit zorgt voor een unieke fauna en flora. Een verscheidenheid aan planten waaronder de zeldzame ronde zonnedauw, libellen en vlinders en vele vogelsoorten die je kan bewonderen aan de kleiputten. Het gebied is enkel toegankelijk voor wandelaars en honden moeten aan de leiband blijven.


In de Kooldries komen zeven soorten amfibieën voor: bruine en groene kikker, pad en vier soorten watersalamanders. In sommige vijvers, waar vissen zwemmen, tref je weinig of geen salamanders aan, in andere zijn ze talrijk. De grootste en ook zeldzaamste is de kamsalamander, die hier in drie vijvers rondzwemt. Poelen en vijvers zijn van levensbelang voor amfibieën. In het water komen veel kleine waterdiertjes voor die als voedsel dienen. In de paartijd zetten de amfibieën hun eitjes af in het water, veelal verscholen tussen de vegetatie. Om een populatie gezond te houden is een uitwisseling van dieren uit verschillende waterpartijen noodzakelijk. In heel Vlaanderen werkt Natuurpunt aan de bescherming van waterrijke gebieden om de overlevingskansen van amfibieën te vergroten.

Waarnemingen.be meldt soorten als: Aalscholver, Blauwe Reiger, Brilduiker, Dodaars, Fuut, Geoorde Fuut, Grote Canadese Gans, Grote Zaagbek, Grote Zilverreiger, Kleine Zilverreiger, Knobbelzwaan, Kolgans, Kuifeend, Meerkoet, Nonnetje, Ooievaar, Pijlstaart, Purperreiger, Roerdomp, Slobeend, Smient, Visarend, Wilde Zwaan, Wintertaling, Witgat, Witoogeend, Zomertaling en Zwarte Zwaan.

Start de wandeling bij Taverne Cuvée Hoeve. Het zijn avontuurlijke wandelroutes waarvan de paden niet verhard zijn. Het is dan ook raadzaam om goed wandelschoeisel aan te trekken en bij slecht weer laarzen.


Wandelen in Kooldries en Hoofsweer. tartpunten: Kooldries, Boudewijnstraat, 2020 Sint-Lenaarts Sint-Lenaarts, België.

Kooldries Wandeling 3.33km. Gemiddeld 50 minuten wandeltijd
Hoofsweer Wandeling 3.48km Gemiddeld 50 minuten wandeltijd


Locatie: Vogelkijkhut Hoofsweer, Natuurgebied Kooldries - Brecht

donderdag 4 september 2025

Vogelkijkhut "How ut Moi" - Soerendonks Goor

Vogelaars kunnen weer ongezien observeren in nieuwe hut in Soerendonks Goor. Vogelkijkhut 'How ut Moi' aan Het Goor in het Brabantse Soerendonk is gelegen aan een natuurven waar vaak eenden en reigers op te zien zijn is in opdracht van Staatsbosbeheer geheel vernieuwd. De hut heeft geen achterzijde. Dat is om te voorkomen dat er hangjeugd in komt. Voor de hut is ook een bankje waar u uw telescoop of fotocamera op kunt zetten. De grote zilverreiger wordt hier met enige regelmaat waargenomen.


Vogelkijkhut "How ut Moi" - Soerendonks Goor

Waarom heet deze vogelkijkhut aan Het Goor nu 'Hou ut Moi'. Vanuit het Brabants dialect is de boodschap duidelijk; 'Houdt het mooi'. Maar dat lijkt vanzelfsprekend.

Elke wandelaar en fietser die vaak in natuurgebied ’t Goor, Soerendonk komt zal opgevallen zijn dat er grote metamorfose plaatsvindt nabij het ven aan Het Kranenveld. Het reservaat bestaat uit een grote waterplas met aansluitend een moerassig gebied, dat wordt doorstroomd door de Naaste Aa, die stroomafwaarts overgaat in de Strijper Aa. De plas is rijk aan watervogels, die kunnen worden waargenomen vanuit een vogelkijkhut. Het Soerendonks Goor sluit in het westen aan op de Groote Heide en in het zuiden op de Gastelse Heide.

Tijdens de vogeltrek zijn er regelmatig kleine zwanen en wilde zwanen te zien. Langs het zandpad, die achter de plas door loopt, zitten vaak vele barmsijzen. Aan de andere kant sluit het Goor aan op de Groote Heide en de Gastelse Heide waar typische heidevogels verblijven en mogelijk ook de gekraagde roodstaart, paapje of beflijster. Het Goor bestaat overwegend uit elzen en berkenbroekbos, met kleinere oppervlakten rietmoeras, struweel en ruigte bij de waterplassen. De paden zijn doorgaans goed te bewandelen. Wel kunnen er een paar zeer drassige stukken tussen zitten. Laarzen zijn daarom zeer aan te bevelen.


De reden tot hernieuwen kwam naar aanleiding van de nieuwe ontwikkelingen en biotopen rondom en in de buurt van het vogelmeer. Zoals de slenk met voedselarm en heldere water, ten gunste van de kranswieren, die pal voor de hut is aangelegd met daartussen een kade die het voedselrijke meer, zoals we die al jaren kennen, van elkaar scheidt. Omdat de hut op een ander uitkijkpunt zou worden geplaatst, is er zelfs nog overwogen om deze in zijn geheel te verplaatsen maar de door moeder natuur aangetaste staat van de 25 jaar oude ‘How ut Moi’ hut, simpelweg door slijt op materialen en soms door vernieling, was onhaalbaar en is besloten een volledig nieuwe te bouwen.

Wat als eerste opvalt is de open ingang gezien vanaf de straatkant met als uitgangspunt om sociale controle te creëren en het respect voor natuur en materialen te behouden. De hut is gebouwd met hout van Douglassparren uit het Leenderbos, is ook wat verder naar het water toe verplaatst en voorzien van een open en houten hekwerk tegen de hut aan, want betekent dat er niet meer zoals voorheen vóór de hut plaatsgenomen en gespot kan worden. Aan de voor- en zijkanten zijn kijkopeningen op verschillende hoogtes aangebracht en voorzien van zelf-bedienbare luiken met opzetdelen voor extra benodigdheden. In het midden staat een zeer stevig verankerde bank op een dikke laag organisch grit.


Locatie: Kijkhut 'How ut Moi', aan het Kranenveld even buiten Soerendonk.