Mijn visuele natuurverhalen

Mijn naam is Jozef van der Heijden. Ik woon in de Brabantse Hulsel. Ik fotografeer al sinds de 70er jaren. Ik begon met een kleinbeeld fotocamera en een Super 8 filmcamera met geluidsregistratie. Op de boerderij filmde ik Groenlingen en Kneuen die de jongen op hun nest verzorgde. Mijn interesse gaat naar de natuur in het algemeen. Van vogels tot paddenstoelen, mossen, korstmossen en  landschappen. Maar vogels fascineren mij wel het meest. Daarnaast ben lid van diverse natuurbescherming organisaties.
(zie de logo's hieronder)

Volg mij op: en met jozefvanderheijden-foto.nl. Onderwerpen: Alles wat de natuur gedurende de jaargetijden bieden.
Bezoek ook mijn YouTube kanaal; youtube.com/JozefvanderHeijden met 330 video's en 835 abonnees.

Abonneer op mijn kanaal

Grote zilverreiger op de Kattesteertvijver

Grote zilverreigers zijn te vinden in waterrijke gebieden, zoals ondiepe natuurplassen, natte weilanden en sloten. Daar doen ze zich te goed aan vissen, kikkers en muizen. De vogels zijn flexibel en trekken bij aanhoudende vorst verder naar het zuiden.

Grote zilverreiger op de Kattesteertvijver - Retie

Het is een grote witte reiger, die voor weinig vergissing kan zorgen. Ze hebben een lange gele snavel en doorgaans zwarte poten. In de broedtijd worden de poten gedurende een korte periode rood en de snavel zwart. Er is geen verschil tussen mannetjes en vrouwtjes. Het voedsel is heel divers, voornamelijk vis, maar ook kikkers, muizen, kleine vogels en mollen. Deze reiger foerageert actiever dan de blauwe reiger in poelen en ander ondieper water met vis. Soms jagen ze ook op muizen in grasland.

De grote zilverreiger is van oorsprong een vogel uit het oostelijke, mediterrane gebied. Door het beschikbaar komen van geschikte leefgebieden heeft deze hagelwitte reiger zijn verspreiding inmiddels uitgebreid. Met name in de winter zijn grote aantallen te vinden in weidegebieden.

In de jaren tachtig van de vorige eeuw was de grote zilverreiger nog een zeldzaamheid, maar nu is hij algemeen geworden en zijn ze met name in de herfst en winter een algemene verschijning.

2026 wordt Jaar van de Steenuil

De Steenuil is dan misschien de kleinste uil van Nederland wat zijn formaat betreft, voor zijn populariteit geldt dat zeker niet. Deze charismatische soort met zijn sprekende blik is altijd een feest om te mogen aanschouwen. Helaas zien we tegenwoordig veel minder Steenuilen op rasterpaaltjes of oude schuurtjes zitten dan vroeger. Samen met Vogelbescherming en STONE vraagt Sovon daarom in 2026 extra aandacht voor de Steenuil.

2026 wordt Jaar van de Steenuil

n de eerste helft van de twintigste eeuw was de Steenuil in ons land een algemene broedvogel, die alleen op de Waddeneilanden ontbrak. Inmiddels is zowel zijn verspreiding als de populatiegrootte sterk afgenomen. In de jaren vijftig werd de populatie nog op 25.000 paren geschat, terwijl de meest recente schatting (2018-2020) uitgaat van 8000-9500 paren. Deze terugloop heeft alles te maken met de intensivering van de landbouw. De Steenuil is namelijk gebonden aan kleinschalig, halfopen agrarisch landschap. Daardoor komt hij tegenwoordig vooral nog voor in regio’s waar dit type cultuurlandschap nog te vinden is, zoals de Achterhoek, Twente en delen van Noord-Brabant en het rivierengebied.

Steenuil waakt voor de nestholte

Sovon zal het komende jaar verschillende onderzoeken uitvoeren, waaronder een analyse van de verschillen in overleving tussen zand- en kleigrond. Op de zandgronden van ons land doet de Steenuil het namelijk beter. Op die manier hopen we beter te weten hoe we de Steenuil in Nederland het beste kunnen helpen.

Meedoen Ook jouw hulp is hard nodig komend jaar! Tijdens het Jaar van de Steenuil kun je bij twee projecten helpen Zet de Steenuil op de kaart Het Jaar van de Steenuil willen we graag gebruiken om nog beter in kaart te brengen waar in Nederland de Steenuil nog broedt. Hiervoor gaan we een claimkaart ontwikkelen, waarop jij een telgebied kunt uitkiezen waarvan we heel graag willen weten hoeveel Steenuilen er zitten. Zo komen we samen steeds meer te weten over waar in Nederland nog succesvol voorkomt. Hierover snel meer! Wat roept de Steenuil? De Steenuil is met zijn herkenbare roep bij uitstek geschikt om onderzoek te doen op basis van geluid. Het geluid van een alleenstaand mannetje is bijvoorbeeld anders dan dat van een uitgevlogen jong wat nog in het territorium van zijn ouders rondhangt. Door Steenuilgeluiden op te nemen en te analyseren, leren we meer over het gedrag van de soort. Je kunt nu al helpen door een Birdweather PUC in je tuin op te hangen, zodat we zoveel mogelijk Steenuilgeluiden kunnen opnemen. Later dit jaar kun je ook helpen met het analyseren van de opgenomen geluidjes! Hou voor meer informatie deze pagina in de gaten! Uiteraard houden we jullie ook via onze nieuwsbrief en sociale media op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen.

Bron: www.sovon.nl/tellen/telprojecten/jaar-van-de-steenuil

Parasitaire Illosporiopsis christiansenii

Deze parasitaire Illosporiopsis christiansenii fotografeerde ik in 2019 op de Belevensche Heide. Ik kwam deze foto's weer tegen toen ik in mijn fotoarchief naar een andere foto aan het zoeken was. Deze parasiet zie je niet zo vaak, en dat zal in de toekomst ook nog minder vaak voorkomen. Door de stikstofmaatregelen die de laatste jaren de uitstoot van stikstof (ammoniak) sterk hebben verminderd, komen er ook beduidend minder korstmossen voor, vooral de dooiermossen. En met namen het Groot dooiermos is een van de korstmossen waar deze parasiet op voor komt.

De parasitaire Illosporiopsis christiansenii groeit op Kapjesvingermos en Groot dooiermos

Korstmosparasieten zijn schimmels die parasiteren op korstmossen en meestal tot de ascomyceten behoren. De meeste soorten korstmosparasieten groeien op één of enkele specifieke gastheren. Korstmosparasieten kunnen overal gevonden worden, maar vooral op korstmossen die al onder niet-optimale groeiomstandigheden groeien, omdat die vatbaarder zijn. Er zijn maar weinig mensen die korstmosparasieten vinden en melden. Dit komt omdat er weinig over korstmosparasieten bekend is en veel soorten uitsluitend met specialistische literatuur en microscoop te determineren zijn. Toch zijn er soorten die op basis van veldkenmerken met vrij grote betrouwbaarheid gedetermineerd kunnen worden.

Overzicht van enkele parasieten
Wel is het dan belangrijk om de gastheer goed te determineren, omdat veel parasieten gastheerspecifiek zijn. In het artikel - ook via onderstaande link - zijn een aantal goed herkenbare soorten beschrijven. Tegelijkertijd geeft deze selectie een goed beeld van de veelvormigheid in uiterlijk van korstmosparasieten.

In dit artikel worden 27 korstmosparasieten beschreven die in het veld goed op naam gebracht kunnen worden. Ze zijn gerangschikt op gastheer, omdat dat vaak het uitgangspunt is voor determinatie van korstmosparasieten. Bij de behandelde soorten wordt het voorkomen in Nederland en de veldkenmerken geschetst. Voor complete soortbeschrijvingen kan literatuur geraadpleegd worden. Daarbij wordt wel benadrukt dat het altijd nuttig is om vondsten microscopisch te (laten) controleren, zeker wanneer het gaat om parasieten die in Nederland nog weinig gevonden zijn of om soorten met weinig duidelijke veldkenmerken.

Deze Illosporiopsis christiansenii fotografeerde ik in 2019. Foto 3 werd opgenomen in een overzicht van enkele goed herkenbare Nederlandse korstmosparasieten van 'Natuurtijdschriften', lees: https://natuurtijdschriften.nl/pub/1001647/BUX2019115001004.pdf (pagina 2 - foto 2). Ook de overige die zijn beschreven zijn interessant om te lezen.

'Natuurtijdschriften' is een initiatief van Naturalis Biodiversity Center in samenwerking met ongeveer 50 partnerorganisaties. Met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds hebben de Stichting Geologische Aktiviteiten, de Nederlandse Geologische Vereniging, RAVON en Naturalis in 2014 de handen ineen geslagen. Het resultaat hiervan was de lancering van Natuurtijdschriften.nl. In totaal vind je er meer dan 100.000 artikelen uit ongeveer 100 verschillende tijdschriften.